Ấm lòng bát canh măng ngày Tết miền Bắc

Bát canh măng là một trong những món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ Tết của người miền Bắc, là biểu tượng của văn hóa ẩm thực dân tộc, mang đến không khí ấm áp, hạnh phúc cho những ngày xuân mới.

Hồng Anh
Hồng Anh 24/01
Theo dõi

Ý nghĩa của bát canh măng ngày Tết

Văn hóa ăn măng của người Việt có lẽ bắt nguồn từ thuở bình minh của dân tộc, khi những lũy tre xanh mọc khắp nơi, che chở, bao bọc cho khắp các làng quê. Tương tự như cây lúa, cây tre cũng rất gần gũi và thân thiết với đời sống của người Việt. Bởi bất cứ nơi đâu người Việt sinh sống là đều xuất hiện hình bóng của những cây tre, lũy tre xanh từ đồng bằng châu thổ cho đến những rừng tre ngút ngàn trên miền núi.

Người Việt đi đến đâu, tre mọc đến đó, lớp lớp tre già măng mọc đã tạo thành một nền văn hóa ăn măng đa dạng, phong phú bởi có tới hơn 200 loại thuộc 26 chi tre – trúc khác nhau, tương đương với từng đó loại măng. Cũng bởi vì thế mà người Việt ta nghĩ ra hàng chục cách ăn măng, chế biến măng, biến nguồn nguyên liệu dân dã, dễ tìm trở thành vốn ẩm thực phong phú, sinh động và đặc sắc.

cach-nau-bat-canh-mang-ngay-tet-chuan-vi-ha-noi-xua-1657
Canh măng là một trong những món tứ trụ của cỗ Tết cổ truyền Hà Nội xưa

Măng ngoài được ăn tươi, ngâm chua thì còn được phơi khô để dùng thành một thứ nguyên liệu để nấu ăn. Trong đó, bát canh măng ngày Tết trong mâm cỗ truyền thống là món ăn cầu kỳ, tinh tế và được nhiều người ưa chuộng nhất. Mùi thơm ngào ngạt của măng khô hòa quyện với sự béo ngậy của giò lợn tạo nên hương vị Tết đậm đà, khó quên. Bát canh măng khô nấu giò ngày Tết tượng trưng cho vạn sự tốt lành, no ấm cả năm. Có thể nói, bát canh măng không chỉ là món ăn đơn thuần, mà còn là biểu tượng của sự gắn bó văn hóa ẩm thực dân tộc.

Cách nấu bát canh măng ngày tết chuẩn vị Hà Nội xưa

Theo lối cũ,  người Hà Nội thường dùng măng lưỡi lợn để nấu bát canh măng hầm chân giò. Măng lưỡi lợn là thứ măng rất non, vẫn chưa nhô khỏi mặt đất, được người dân đào lên rồi đem phơi khô nên khi ăn vào sẽ có độ giòn sừng sực như ăn lưỡi lợn. Chọn măng lưỡi lợn ngon phải chọn loại có màu hổ phách nhẹ, thịt giày, sờ vào khô ráo và có mùi thơm tự nhiên đặc trưng, tránh mua những loại măng có màu bóng loáng hoặc xám xỉn, lốm đốm mốc, mềm nhũn, khi sờ vào thấy dính nhớt bất thường.

Để nấu được bát canh măng ngày Tết ngon, khoản tốn công nhiều nhất là ngâm măng. Để măn được ngon phải đem ngâm măng cho ngậm no nước, nở mềm, loại bỏ bớt độc tố để khi nấu măng được thấm vị. Tùy vào tuổi măng mà thời gian ngâm sẽ khác nhau. Thông thường măng lưỡi lợn cần ngâm trước 4-5 ngày với nước vo gạo, ngày thay 2 lần nước. Nước vo gạo  giúp khử mùi măng rất tốt, vùa giúp loại bỏ bớt độc tố, giúp măng nhanh mềm và trắng hơn. Khi nào thấy phần nước ngâm măng trong, hết mùi ngai ngái, bấm tay vào miếng măng thấy mềm là được. Lưu ý là không nên dùng nước vôi trong để ngâm để tránh phá hỏng vị đặc trưng của măng.

cach-nau-bat-canh-mang-ngay-tet-chuan-vi-ha-noi-xua-1658
Người Hà Nội xưa thường dùng măng lưỡi lợn để nấu canh măng

Măng sau khi ngâm rửa sạch sẽ được đem đi luộc. Trong măng khô có chứa nhiều độc tố cyanide, vì thế ngoài việc ngâm thì cần luộc kỹ măng, mỗi lần luộc măng thì nhớ mở vung để bay bớt độc tế. Luộc 4-5 phút xong thì tắt bếp, nhưng bạn đừng lấy măng ra ngay, hãy để ủ một lúc rồi đem đi rửa sạch, lặp đi lặp lại như vậy 4-5 lần cho tới khi nước luộc trong, măng ngả sang màu vàng nhạt, nở to dài, khơi khum như lưỡi lợn là được.

Măng sau khi luộc xong thì đem cắt bỏ gần gốc cứng và xơ, rồi dùng dao to bản để thái. Khi thái, phải nghiêng dao thái vát để có miếng măng không quá dày, cũng không quá mỏng. Măng thái xong thì chia làm 2 phần, phần măng búp và thân măng để riêng. Sở dĩ phải để như thế vì độ nhừ của phần búp măng và phần thân măng không giống nhau. Nếu nấu cùng một lúc thì bát canh măng hoàn chỉnh sẽ chỗ nát chỗ vừa, làm mất độ ngon của món ăn.

Phần nước dùng để nấu canh măng thì có thể tận dụng nước luộc gà ngày Tết hoặc đem xương lợn, xương gà đi hầm.

cach-nau-bat-canh-mang-ngay-tet-chuan-vi-ha-noi-xua-1-1659
Để có bát canh măng ngon người nấu phải cầu kỳ, tỉ mỉ trong từng khâu

Để có bát canh măng ngon chuẩn vị xưa thì phái nấu cùng móng giò. Móng giò mua về thì chặt khúc to, rửa sạch, ngâm với nước muối nhạt chừng nửa tiếng cho ra hết máu trong xương. Sau đó, lấy một nồi nước sạch, bỏ vào tí gừng tươi đập dập và hành nước đun sôi nhẹ rồi cho móng giò vào chần sơ qua cho sạch, khi ninh cùng nước dùng sẽ trong hơn.

Phi thơm hành khô rồi cho măng vào xào cùng, chú ý là xào trên lửa vừa và đảo đều tay, cho vào tí nước mắm ngon để dậy vị. Để phần măng được thơm ngon, óng ả người Hà Nội xưa thường dùng mỡ gà để xào măng.

Sau khi xào xong thì cho phần nước dùng đã lọc vào măng, om trên lửa nhỏ, mở vung để măng ngấm trọn vị ngon ngọt. Cho móng giò đã sơ chế sạch sẽ vào hầm cùng, thỉnh thoảng hớt bỏ bọt để nồi canh măng có độ trong.

Sau khi măng ngấm vị, móng giò giòn mềm sần sật thì nêm nếm lại cho vừa ăn rồi tắt bếp.

Đẹp thơm bát canh măng ngày Tết

Bát canh măng trong mâm Tết cổ truyền không chỉ ngon miệng mà còn được trình bày rất đẹp mắt. Khi cho vào bát, măng được xếp đầu tiên, sau đó đặt miếng móng giò lên trên, tiếp đến chần nhanh chút miến dong vắt lên, thêm hành hoa chần rồi múc nước canh nóng chan lên, thế là hoàn thiện.

cach-nau-bat-canh-mang-ngay-tet-chuan-vi-ha-noi-xua-2-1659
Canh măng ngày Tết càng nấu càng ngon

Ngày xưa, khi chưa có tủ lạnh, những món ăn ngày Tết rất dễ bị ôi thiu trong tiết nồm ẩm, chỉ có nồi măng hầm chân giò là miễn nhiễm với việc bị thiêu do được nấu kỹ và đun lại hàng ngày. Măng cũng như canh dưa, phải đun đến 2 lửa, 3 lửa mới ngon. Cũng vì thế mà bát canh măng tuy đơn giản nhưng luôn được xếp vào 1 trong những món tứ trụ của cỗ Tết cổ truyền Hà Nội xưa.

Xem thêm: Thịt đông miền Bắc - Ký ức về một mùa Tết xưa

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Bài mới

Đi tìm quán phở gà 'yêu nước' hút khách ở Hà Nội

Ai cũng sẽ phải bất ngờ về sự sáng tạo và tâm huyết của chủ quán khi gửi đến thực khách những bát phở gà "yêu nước" với hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng.

Mai Anh Nguyễn
Mai Anh Nguyễn 12 giờ trước
Một góc sống khác của 'người đã ra đi' Hoàng Nam Tiến: Sinh thời có thú vui 'review' quán ăn địa phương

Không chỉ là một doanh nhân thành công, một nhà giáo với nhiều bài giảng hay, ông Hoàng Nam tiến còn gây ấn tượng với những bài "review" quán ăn địa phương chân thật, gần gũi...

National Geographic Traveller: Huế là 'thủ phủ' món chay Việt Nam

Sau lần đến Huế hồi tháng 6, cây bút văn hóa, du lịch của National Geographic Traveller đã bày tỏ những ấn tượng sâu sắc của mình về ẩm thực thuần chay tại cố đô Huế. 

TasteAtlas công bố top 26 món ăn vặt ngon nhất Việt Nam

Chả giò, chạo tôm, bánh xèo là 3 trong số nhiều món ăn vặt của Việt Nam được "bản đồ ẩm thức" TasteAtlas nhắc đến trong danh sách 26 món ăn vặt ngon nhất Việt Nam. 

12 'tọa độ' ăn uống nhất định không được bỏ qua khi tới Nha Trang

Nha Trang không chỉ sở hữu biển đảo xinh đẹp mà còn là "thiên đường" ẩm thực. Đã đến Nha Trang thì đừng quên đến các "tọa độ" ăn uống này để thưởng thức món ngon nhé!

Về Cao Bằng thưởng thức thạch mác púp - món quà quê được làm từ thứ quả xưa kia chỉ mọc dại ven đường

Ghé thăm Cao Bằng, ngoài những thắng cảnh hùng vỹ như thác Bản Giốc, núi Mắt Thần... du khách còn có cơ hội thưởng thức món ăn dân dã - thạch mác púp. Thức quà quê này được làm từ loại quả xưa chỉ mọc dại ven đường, nay đã trở thành đặc sản níu chân kẻ lữ hành.

Food tour “ăn sập” chợ Vĩnh Hải Nha Trang

Chợ Vĩnh Hải là thiên đường ẩm thực bình dân hấp dẫn bậc nhất xứ biển Khánh Hòa. Đồ ăn ở đây có đủ vị miền biển, giá lại siêu "hạt dẻ".

16 món ngon không thể bỏ qua khi đi du lịch Nha Trang

Nếu bạn đang lên kế hoạch "ăn sập Nha Trang" trong chuyến đi lần này thì đừng bỏ qua 16 món ăn siêu ngon dưới đây nhé.

Những điều ít biết về món ăn 400 năm tuổi mang đậm tình quê xứ Quảng

Mì Quảng không chỉ là món ăn trứ danh của vùng đất Quảng Nam mà còn là biểu tượng văn hóa ẩm thực đậm đà bản sắc miền Trung. 

Ốc móng tay quỷ - sứ giả từ đại dương sâu thẳm: Khó bắt - giá đắt, chỉ duy nhất một vùng biển ở Việt Nam có

Ở châu Âu, ốc móng tay quỷ được xếp vào hàng tinh hoa ẩm thực. Nhưng ở một vùng biển của Việt Nam, loại hải sản này gần như không có giá thị trường cụ thể, bởi... chẳng mấy ai bán.

Cocktail ốc luộc, bột lọc heo quay ở Huế: Từ đặc sản biến hóa thành đồ uống đầy phá cách

Một quán bar mang phong cách "hidden" ở Huế đang thu hút du khách bởi đồ uống độc lạ đầy phá cách. Đó là bột lọc, gánh ốc trong cocktail.

Ghé Nha Trang nhất định phải thứ 4 món này

Không chỉ là thiên đường du lịch biển, Nha Trang còn hút khách bởi nền ẩm thực phong phú với những món ăn bình dân, đậm đà vị biển. Nếu đã một lần đến Nha Trang, bạn nhất định phải thứ 4 món: Bánh căn, bánh canh hẹ, bún cá và mì Quảng Nha Trang. 

Chạy dọc Quảng Ngãi ngắm biển, thưởng thức những món đặc sản độc đáo

Hãy bắt đầu hành trình từ đảo Lý Sơn, dừng chân ở biển Mỹ Khê, khép lại chuyến đi ở Sa Huỳnh. Để thấy mỗi nơi ta đến là một mảnh ghép hoàn hảo cho chuyến du lịch Quảng Ngãi hè 2025. 

Về Quảng Trị thưởng thức món đặc sản được chế biến tư loài cây hoang dại mọc trên đồi cát

Từ loài cây mọc dại rất nhiều trên đồi cát, người dân Quảng Bình (nay là Quảng Trị) đã kết hợp cùng cá đuối để tạo nên món canh chua cá đuối xương rồng vừa ngon miệng và độc đáo...

Việt Nam có 22 đại diện lọt vào danh sách '97 món sợi ngon nhất thế giới'

Phở bò, phở gà, phở hải sản, phở chua... là 4 trong số 22 món sợi của ẩm thực Việt Nam được chuyên trang nổi tiếng Taste Atlas đưa vào danh sách "97 món sợi ngon nhất thế giới".

Không phải 'cơm gà bà Buội', đây mới là quán ăn khiến Tiktoker Tina Thảo Thi hết lời khen ngợi

Tiktoker Tina Thảo Thi - một trong những nhân vật thường xuyên "review" đã phải trầm trồ khen ngợi hàng cơm gà này, đặc biệt làm khi anh nếm thử nước sốt "thần thánh" ăn kèm cơm.

Đề xuất