Bánh tam giác mạch – Thức quà dân dã từ Cao nguyên đá Đồng Văn

Bánh tam giác mạch Hà Giang là món gì?

Nhắc đến Hà Giang, mọi người sẽ nghĩ ngay đến hoa tam giác mạch. Loài hoa mà cứ mỗi độ thu về lại phủ tràn sắc tím hồng khắp miền rẻo cao, tạo nên bức tranh thiên nhiên trữ tình, thơ mộng. Nhưng ngoài để ngắm, làm lương thực cho gia súc, làm nguyên liệu ủ men rượu, loài hoa này còn là nguyên liệu tạo nên món bánh tam giác mạch thơm ngon, độc đáo.

Vào cuối mùa hoa tam giác mạch, người dân sẽ thu hoạch hạt tam giác mạch đem đi phơi khô. Một phần trong số ấy sẽ được dùng để ủ thành men rượu nổi tiếng, một phần thì đem xay thành bột để làm món bánh tam giác mạch yêu thích của người đồng bào Mông.

Bánh tam giác mạch có màu tim tím rất ấn tượng, khi ăn sẽ thấy mềm mềm, xôm xốp, có vị ngọt thanh, càng nhai càng bùi béo. Ngày trước, bánh tam giác mạch chỉ được bày bán vào độ mùa hoa tam giác mạch, nhưng hiện nay món bánh này đã trở thành đặc sẵn được bày bán quanh năm. Khi lên các phiên chợ tại Hà Giang, du khách sẽ dễ dàng bắt gặp hình ảnh người phụ nữ dân tộc ngồi bên bếp than nóng hổi hướng những chiếc bánh nhiều màu. Trong đó, chiếc bánh màu tím nhạt với những chấm tím sậm chính là bánh tam giác mạch. Người ăn trực tiếp, người Mông nơi đây còn mua về để ăn cùng với thắng cố.

Cách làm bánh tam giác mạch Hà Giang

Để cho ra một chiếc bánh tam giác mạch thơm ngon phải tốn khá nhiều công đoạn. Tuy được làm từ những nguyên liệu rất đơn giản nhưng món bánh này đòi hỏi người làm phải chế biến tỉ mỉ, kỳ công. Hạt tam giác mạch sau khi đem về phải phơi khô cho đủ độ. Ít nhất phải phơi tầm một tuần dưới điều kiện trời nắng nhiều rồi mới đem xay thành bột. Bột phải đảm bảo được xay đều tay sao cho ra thật mịn để khi làm bánh ăn không bị lợn cợn.

Bột sau khi xay xong thì hòa với nước lọc theo tỉ lệ phù hợp để thu được hỗn hợp bột mềm dẻo, không bị nhão hay khô. Sau đó đem phần bột dẻo cho vào khuôn truyền thống đúc thành từng miếng bánh tròn dẹp, đường kính hơn 1 gang tay, dày chừng 2-3cm. Bánh sau khi đúc sẽ được đem hấp chín trong khoảng 10 phút. Sau đó đem đi nướng trên than hồng cho nóng và thơm hơn.

Bánh nướng xong sẽ có lớp vỏ mỏng giòn, bên trong mềm xốp, ẩm mịn. Cắn một miếng bánh tam giác mạch thực khách sẽ cảm nhận được vị bùi bùi, ngọt thanh xen lẫn với chút hăng hắc đặc trưng của tam giác mạch lan tỏa trong khoang miệng.

Ăn bánh tam giác mạch có tốt không?

Bánh tam giác mạch được làm từ hạt tam giác mạch hay còn được gọi là hạt mạch. Vào cuối vụ hoa, người dân thường lấy hạt đem phơi khô để làm lương thực dự trữ như ngô và gạo. Hạt tam giác mạch sau đó sẽ được bà con vùng cao chế biến thành nhiều món ăn khác nhau nhưng phổ biến nhất vẫn là bánh.

Bánh tam giác mạch tuy là món ăn dân dã nhưng lại có hàm lượng dinh dưỡng lớn, mang lại nhiều lợi ích sức khỏe cho con người. Trong hạt tam giác mạch có chứa khoảng 2.42% tanin, một hoạt chất có khả năng kháng khuẩn và hỗ trợ điều trị các bệnh về đường ruột như viêm ruột, viêm loét dạ dày, tiêu chảy, ngộ độc tiêu hóa,… Ngoài ra, trong loại nhạt này còn có chứa chất rutosid thường dùng để phòng vữa xơ động mạch, tăng huyết áp rất tốt cho những người bị mỡ máu cao, đái tháo đường. Còn theo Đông y, tam giác mạch có vị chát, hơi ngọt, tính bình, có tác dụng thanh nhiệt giải độc, lợi thấp, tiêu thũng.

Để tận dụng các lợi ích sức khỏe từ loại hạt này, đi du lịch Hà Giang bạn có thể mua hạt hoặc bột tam giác mạch ở Hà Giang để về làm bánh, nấu cháo tại nhà. Khi mua thì bạn nên chọn những loại hạt đạt chuẩn, không bị nấm mốc hoặc mua bột ở nơi uy tín, chất lượng.

Bánh tam giác mạch có đắt không?

Hiện nay bánh tam giác mạch được bày bán rất nhiều ở Hà Giang, nhất là trong các khu chợ phiên. Giá bánh tam giác mạch thường dao động từ 10.000 – 15.000 đồng/chiếc. Bánh tam giác mạch có hai loại là bánh mềm dẻo hoặc bánh giòn, mỗi chiếc khá to thường phải 2-3 người ăn mới hết.

Ngoài thưởng thức tại chỗ du khách cũng có thể mua bánh về để làm quà cho người thân, bạn bè. Bánh tam giác mạch rất dễ bảo quản, bạn có thể để trong ngăn mát tủ lạnh từ 2-3 ngày, khi ăn có thể đem ra nướng lên hoặc bỏ vào nồi chiên không dầu. Hoặc nếu muốn bảo quản lâu hơn bạn có thể bỏ vào ngăn đá tủ lạnh. Bánh tam giác mạch đã nấu chín có thể giữ được trong tủ đông lên tới 3 tháng.

Nếu có dịp ghé đến Hà Giang, bạn hãy một lần thưởng thức món bánh tam giác mạch, đặc sản mang đậm hương vị núi rừng của vùng đá xám. Cái cảm giác ngồi giữa chợ phiên, chờ chiếc bánh tim tím nướng chín, thơm phức trên bếp lửa hồng sẽ là trải nghiệm tuyệt vời trong hành trình khám phá vùng đất địa đầu Tổ quốc.

Xem thêm: Cháo ấu tẩu Hà Giang – “độc dược” khiến nhiều du khách mê mẩn