Rau sắn muối chua: Từ "món dưa người nghèo" đến đặc sản đất Tổ

Rau sắn muối chua của Phú Thọ không chỉ "lên đời" trở thành đặc sản mà còn xuất hiện trong hệ thống siêu thị ở thành phố lớn và các sàn thương mại điện tử.

Quynh Anh
Quynh Anh 10/03
Theo dõi

Rau sắn muối chua - từ "món dưa người nghèo" đến đặc sản

Phú Thọ được biết đến là cội nguồn của dân tộc Việt Nam; là nơi sản sinh ra nhiều đặc sản hấp dẫn như: cọ ỏm, búp khoai kho, rêu đá người Mường, thịt chua Thanh Sơn... Và trong bài viết này, Người Du Lịch xin gửi đến du khách một món ăn đặc sản của Phú Thọ mà khi xưa được gọi là "món dưa người nghèo" - rau sắn muối chua.

Khi nhắc đến sắn, chúng ta thường nghĩ ngay đến món sắn luộc, sắn nướng, bánh sắn... chứ ít ai biết rằng lá sắn cũng có thể chế biến thành một món ăn ngon. Sắn muối chua là loại thực phẩm xuất hiện thường xuyên trong bữa cơm của mỗi gia đình ở Phú Thọ. Ai ăn cũng khen ngon, cứ đi xa vùng đất Tổ dăm bữa nửa tháng là lại nhớ hương vị quê hương, nhớ rau sắn muối chua nấu canh cá...

rau-san-muoi-chua-la-mon-gi-va-rau-san-muoi-chua-an-nhu-the-nao-1-1038
Rau sắn muối chua là món ăn dân dã của đất Tổ Phú Thọ

Chẳng ai biết, sắn muối chua Phú Thọ xuất hiện từ khi nào? Có lẽ xuất hiện từ những năm đói nghèo, thiếu thốn trăm bề thời chiến. Khi ấy, người dân Phú Thọ phải dùng ngọn sắn để làm thực phẩm bổ sung cho bữa ăn. Lâu dần, ngọn sắn trở thành một trong những loại rau quen thuộc trong các bữa cơm của người dân đất Tổ.

Ngày nay, rau sắn muối không chỉ là món ăn dân dã trong các bữa cơm hằng ngày còn trở thành một sản phẩm nông nghiệp sạch được tung ra thị trường. Tại Phú Thọ đã xuất hiện các hợp tác xã, cá nhân đứng ra trồng sắn trên diện rộng để thu lá non để muối chua, đóng gói và cung cấp đến các siêu thị lớn như Big C, WinMart...  Thậm chí, có sản phẩm rau sắn muối chua ở Phú Thọ đã đạt được tiêu chuẩn OCOP 3 sao, được quảng bá trên các sàn thương mại điện từ như Tiki, Shoppe, Lazada, Sendo...

Rau sắn muối chua - cầu kỳ từ khâu chọn nguyên liệu

Rau sắn muối chua không phải sơn hào hải vị gì nhưng nó lại vô cùng cầu kỳ trong việc chọn nguyên liệu và chế biến. Rau sắn muối chua được làm từ búp non của giống sắn nếp được trồng ở Phú Thọ. Nhờ thổ nhưỡng, khí hậu và nguồn nước mà ngọn sắn Phú Thọ khi thu hoạch có hương thơm, vị đậm đà. 

Người dân Phú Thọ chia sẻ, loại sắn Tàu lùn, hay còn gọi là sắn lá tre (lá dài, nhỏ như lá tre, có màu tía) thì hạn chế ăn vì loại này nhiều nhựa, chế biến không khéo léo khi ăn dễ bị say, không tốt cho sức khỏe.

rau-san-muoi-chua-la-mon-gi-va-rau-san-muoi-chua-an-nhu-the-nao-2-1041
Rau sắn muối chua của Phú Thọ được làm từ ngọn sắn non của loại sắn nếp

Một điểm đặc biệt là rau sắn để ăn chỉ hái ở bờ rào hoặc các bụi sắn dâm trong vườn để chờ tới vụ trồng. Vì ngọn sắn ở đây do được hái thường xuyên nên non và mềm hơn. Không bao giờ người dân Phú Thọ hái sắn từ cây trồng trên bãi, trên nương để lấy củ. Vì nếu hái loại sắn trồng ở nương bãi sẽ khiến sắn ít củ và củ cho ít tinh bột.

Rau sắn muối chua và cách muối chuẩn Phú Thọ 

Mỗi năm khi hè về, người dân Phú Thọ lại rủ nhau làm rau sắn muối chua để ăn. chỉ một bát rau sắn ăn kèm với cà cũng khiến người ta cảm thấy ngon miệng. Bởi vị chua chua, ngọt ngọt, dai dai của rau sắn khi muối đủ ngày rất đưa cơm.

Để tạo ra món sắn muối chua, cần thực hiện qua các giai đoạn sau:

Giai đoạn chọn lá sắn

Để có món sắn muối chua ngon, chuẩn với độ chua vừa phải, lá sắn muối chuyển sang màu vàng óng á, không dập nát thì quan trọng nhất là khâu chọn lá, hái lá. Theo người dân ở làng nghề truyền thống, lá sắn đem muối chua sẽ chỉ được hái nguyên ở phần ngọn non của cây sắn. Cùng lắm mới hái xuống đến 2 - 3 lá bánh rẻ. Và phải là búp sắn được hái từ cây sắn nếp (sắn ta) chứ không phải là sắn trồng trên đồi để thu củ.

rau-san-muoi-chua-la-mon-gi-va-rau-san-muoi-chua-an-nhu-the-nao-4-1049
Sắn dùng để muối chua phải là lá non, thường nằm ở búp sắn, không dùng lá già

Người dân Phú Thọ cũng rất kỹ lưỡng trong việc tuyển chọn những búp sắn non mập mạp, xanh non để muối. Như vậy, thành phẩm tạo ra mới ngon nhất, bắt mắt nhất và đạt độ mềm vừa phải.

Giai đoạn muối rau sắn chua

Sau khi tuyển chọn những ngọn sắn non chất lượng nhất, người dân chuyển qua công đoạn sơ chế và ướp. Nếu không phải là người dân bản địa có kinh nghiệm làm rau sắn muối chua Phú Thọ thì chúng ta nghĩ cách làm giống như muối dưa chua. Thực tế, nó cầu kỳ hơn.

rau-san-muoi-chua-la-mon-gi-va-rau-san-muoi-chua-an-nhu-the-nao-3-1049
Vò lá sắn, muối với nước sôi để nguội và muối là công đoạn quan trọng 

Vì rau sắn chứa nhiều nhựa trắng nên khi sơ chế người dân thường vò kỹ để lọc bỏi hết lớp nhựa sắn ra. Điều quan trọng là phải có kỹ thuật vò khéo léo để rau không bị nát, nhão.

Tiếp đó, người dân mang rau đi rửa sạch qua nhiều lần nước rồi bắt đầu cho vào vại hoặc chum nhỏ để muối. Nước dùng để muối rau sắn phải là nước đun sôi để nguội. Pha thêm một lượng muối nhất định rồi hòa cùng với mẻ rau vừa đủ để không bị hỏng. Hoặc khi ăn được, rau không bị nổi váng hay mặn chát.

rau-san-muoi-chua-la-mon-gi-va-rau-san-muoi-chua-an-nhu-the-nao-5-1051
Rau sắn muối chua thành phẩm

Thường khi cho rau sắn muối vào chum vại thì người ta đổ nước và nén lại. Tiếp đó sẽ đem hũ muối đi phơi nắng từ 2 - 3 ngày để đủ độ ngấu. Sau 5 - 7 ngày thì lấy rau sắn ra để chế biến thành các món đặc sản của Phú Thọ.

Một số món ăn ngon được chế biến từ rau sắn muối chua

Rau sắn muối chua nấu canh cá - đặc sản Phú Thọ

Rau sắn muối chua nấu canh cá là món ăn phổ biến nhất ở Phú Thọ. Với hương vị ngai ngái, nồng nồng của lá sắn và vị thanh chua nhẹ khi muối chính là hương liệu để át đi mùi tanh của cá. 

rau-san-muoi-chua-la-mon-gi-va-rau-san-muoi-chua-an-nhu-the-nao-7-1052
Rau sắn muối chua nấu canh cá

Để nước dùng canh cá được ngon miệng, người Phú Thọ đã cho thêm chút nước rau sắn nấu cùng với tỉ lệ nước vừa đủ. Chắc chắn, với các nêm nếm này sẽ giúp bát canh cá trở nên đậm đà, dậy vị.

Rau sắn muối chua hầm xương

Ngoài món rau sắn muối chua nấu canh cá, người dân Phú Thọ còn dùng rau sắn để hầm canh xương. Đây cũng là món ăn rất mát vào những ngày hè nóng bức. 

Người dân chỉ cần chuẩn bị một lượng rau sắn muối chua vừa đủ, thêm chút nước chua và xương ống hoặc móng giò là sẽ có một nồi canh hầm chuẩn bị. Cách nấu khá đơn giản, phần xương heo hoặc móng giò khi mua về sơ kỹ sạch rồi đem xào sơ. Sau đó chế thêm nước và hầm cho đến khi thịt bao quanh xương mềm ra. Khi ninh đến độ chín tới, bạn cho thêm rau sắn vào nấu tiếp là thành phẩm.

rau-san-muoi-chua-la-mon-gi-va-rau-san-muoi-chua-an-nhu-the-nao-6-1052
Rau sắn muối chua hầm xương

Rau sắn muối chua Phú Thọ không phải sơn hào hải vị như hải sản dưới biển hay đồ đặc sản trên rừng nhưng món ăn này lại thu hút du khách bởi sự bình dị, vị chua thanh lạ miệng. Vì thế, khi về đất Tổ, du khách đừng quên thưởng thức món ăn này nhé.

Xem thêm: Búp khoai kho - món ăn bình dị mang đậm hương vị của đồng đất ven sông

Tin liên quan

Cơm cháy Ninh Bình từng được xếp hạng món ngon kỷ lục Châu Á vào năm 2022 và nằm trong top 50 đặc sản nổi tiếng Việt Nam do Tổ chức kỷ lục Việt Nam công nhận.

Cơm cháy Ninh Bình tinh hoa ẩm thực Việt: Thơm hương gạo, đậm vị tình
0 Bình luận

Thắng cố Bắc Hà có tuổi đời hơn 200 năm, là món ăn dân dã gắn liền với đời sống của đồng bào dân tộc H'Mông...

Vượt núi vượt đèo lên Lào Cai nghe giai thoại về món thắng cố Bắc Hà
0 Bình luận

Bánh phu thê Đình Bảng không chỉ là lễ vật xuất hiện trang trọng trong ngày cưới hỏi, lễ Tết, hội hè của người dân xứ Kinh Bắc mà còn ẩn chứa đằng sau cả câu chuyện văn hóa ngàn năm.

Bánh phu thê Đình Bảng - Ngọt ngào tình nghĩa vợ chồng
0 Bình luận


Bài mới

Top 6 món ăn đặc sắc nhất đất kinh kỳ Hải Dương: Càng ăn càng thấm càng nhớ và càng muốn quay lại

Ẩm thực Hải Dương không phô trương, ồn ào như những đô thị sầm uất, mà lặng lẽ thấm sâu vào lòng người bởi hương vị mộc mạc. Mỗi món là là một câu chuyện thú vị. 

Mai Anh Nguyễn
Mai Anh Nguyễn 2 giờ trước
Top 5 quán nướng “ngon quên lối về” tại Đà Lạt dịp đại lễ

Du lịch Đà Lạt trời se lạnh mà được ngồi quây quần bên bếp than hồng, nướng thịt xèo xèo, chấm cùng nước sốt thần thánh thì… đúng là “ngon quên lối về”! Dưới đây là 5 quán nướng mình đã thử và siêu ưng, ai chuẩn bị “lên kèo” đi Đà Lạt dịp lễ này thì đừng bỏ qua nhé!

Hồng Anh
Hồng Anh 19 giờ trước
Tổng hợp những quán ăn khuya “ngon phát khóc” ở Nha Trang cho hội cú đêm

Dù là dân bản địa hay khách du lịch, ai từng ở lại Nha Trang vào ban đêm đều sẽ có chung một nỗi niềm: “Tự nhiên đói quá mà không biết ăn gì!” Đừng lo, dưới đây là list quán ăn khuya “ngon phát khóc” ở Nha Trang mà bạn không nên bỏ qua!

Hồng Anh
Hồng Anh 2 ngày trước
Phải lòng ẩm thực Tam Kỳ - Khiêm nhường mà đầy bản sắc

Tinh hoa ẩm thực Tam Kỳ được giữ gìn bằng sự tinh giản, khiêm nhường và đầy bản sắc. Những món ăn không chỉ được chế biến bằng nguyên liệu địa phương có hương vị riêng mà còn bằng thứ tình cảm bền chặt gắn bó với cội nguồn, với quê cha, đất mẹ.

Diệu Nguyễn
Diệu Nguyễn 4 ngày trước
List quán ăn ngon tại các Quận ở Sài Gòn cho team đi xem diễu binh

Xem diễu binh xong rồi thì phải nạp năng lượng liền nha, không để bụng đói nghe Quốc ca được! Dưới đây là list quán ăn ngon tại các quận trung tâm cho mấy ní lên đồ đi xem diễu binh ngày lễ nè!

Hồng Anh
Hồng Anh 5 ngày trước
Gợi ý 10 quán ăn vặt, ăn đêm ngon - rẻ ở Đà Nẵng

Nếu có dịp đến Đà Nẵng du lịch, bạn nhất định phải dành thời gian để "săn sập" 10 quán ăn vặt, ăn đêm chuẩn tiêu chí ngon, rẻ này nhé!

Mai Anh Nguyễn
Mai Anh Nguyễn 7 ngày trước
Độc đáo bánh xèo cá kình làng Chuồn xứ Huế, thử chỉ có mê!

Bánh xèo cá kình ở làng Chuồn là một trong những loại bánh xèo có cách chế biến độc lạ nhất, khiến ai nghe qua cũng muốn thử một lần. Và đặc biệt hơn cả, đặc sản này của xứ Huế mỗi năm chỉ bán đúng một mùa, phải có “căn” lắm mới được thưởng thức!

Diệu Nguyễn
Diệu Nguyễn 7 ngày trước
Bún cua thối Gia Lai – Đặc sản “bốc mùi” kén mũi nhưng mê miệng

Bún cua thối là một trong những món đặc sản nổi tiếng của phố núi Gia Lai với phần nước dùng màu đen, “bốc mùi” thum thủm… khiến nhiều người e ngại trong lần đầu thưởng thức. Nhưng một khi đã ăn thì chỉ có mê mẩn quên lối về!

Thổ địa Nha Trang bật mí những quán ăn ngon, rẻ mà dân địa phương mê tít!

Dân Nha Trang chính hiệu mách nhỏ cho các bạn những quán ăn ngon - bổ - rẻ mà khách du lịch ít biết đến nha. Đi du lịch mà ăn đúng chỗ thì mới "ra chất" Nha Trang được!

List 30 món ngon nhất định phải thử khi đến Huế

Huế không chỉ nổi tiếng bởi vẻ đẹp mộng mơ và cổ kính mà còn làm xiêu lòng du khách bởi ẩm thực đặc trưng, tinh tế và đậm đà bản sắc. Nếu có dịp ghé thăm, đừng bỏ những món ngon dưới đây nhé!

'Xá xị cà lem' gì chưa người đẹp?

"Xá xị cà lem" - thứ đồ ăn vặt của tuổi thơ 8x, 9x bỗng dưng hót rần rần trở lại, được giới trẻ săn đón.

Cơm chiên 208k tại quán quen của nhiều sao Việt gây tranh cãi vì gắn mác 'giá sinh viên'

Với mức giá 280.000 đồng/phần, món cơm chiên tôm trứng tại một nhà hàng nổi tiếng ở TP HCM khiến dân tình bàn tán không ngừng. Người bảo đáng tiền, người bức xúc vì gắn mác “giá sinh viên” để câu khách.

Cao lầu – đặc sản làm nên tinh hoa ẩm thực xứ Hội

Cao lâu không đơn thuần là món ăn đặc trưng, lạ miệng mà còn là niềm tự hào của người dân xứ Hội, góp phần làm nên cái hương ẩm thực độc đáo ở phố cổ.

Khách Tây chỉ ra đặc điểm của các quán ăn ngon nhất ở Việt Nam khiến dân mạng gật gù đồng tình

Chia sẻ rất ngắn gọn của vị khách Tây về cách nhận biết các quán ăn ngon ở Việt Nam khiến dân mạng vỗ tay rần rần, ai lấy phải thốt lên: "Chuẩn không cần chỉnh".

Khách hàng thích thú với những hộp sushi 'Tôi yêu Việt Nam' của AEON

Dân tình đang vô cùng thích thú với những hộp sushi "Tôi yêu Việt Nam" tại một chi nhánh của hệ thống AEON tại TP Hồ Chí Minh. 

Check list 8 quán cà phê “đu trend” cờ đỏ sao vàng tại TP.HCM và Hà Nội bạn không thể bỏ qua dịp lễ 30/4

Lễ lớn mà ở nhà thì hơi phí, các “đồng chill” lên đồ “đỏ đỏ vàng vàng” rồi làm ngay tour sống ảo tại những quán cà phê đang trang trí rực rỡ tinh thần tự hào dân tộc dưới đây thôi nào!

Đề xuất