Phở chua Hà Giang – Món ăn đặc sắc được lưu truyền từ 300 năm trước

Phở chua Hà Giang là món gì?

Phở chua Hà Giang là một trong những món ăn đặc sản được bà con địa phương và du khách cực kỳ yêu thích. Gọi là phở chua là bởi nước dùng của món ăn này không ngọt thanh hay đậm đà mà lại có chua chua ngọt ngọt từ dấm, đường và bột sắn. Chính hương vị đặc trưng ấy đã tạo nên một món ăn độc đáo, gắn liền văn hóa ẩm thực đặc sắc của mảnh đất địa đầu Tổ quốc.

Trước đây, món phở chua Hà Giang thường được người dân nấu trong những dịp quan trọng như lễ hội, cỗ cưới, đám giỗ,… Nhưng ngày nay, món phở chua đã trở thành món ăn quen thuộc, là một trong những món “điểm tâm sáng” được yêu thích của bà con nơi vùng núi cao Đông Bắc. Sáng sớm, khi cái lạnh vẫn còn vương vấn, ghé vào quán thưởng thức một tô phở chua ấm nóng thì chẳng còn gì tuyệt bằng. Không chỉ được người dân nơi đây yêu thích, món ăn này còn có sức cuốn hút kỳ lạ đối với những thực khách du lịch Hà Giang. Bởi chỉ cần thưởng thức một lần là vương vấn mãi không quên.

Nguồn gốc món phở chua Hà Giang

Phở chua là món ăn có nguồn gốc từ lâu đời tại một số tỉnh miền núi phía bắc như  Lạng Sơn, Cao Bằng, Hà Giang,… Theo bà con nơi đây chia sẻ, món phở chua được lưu truyền từ 300 năm trước. Đây là món ăn bắt nguồn từ người Hoa, tiếng Hoa gọi là “Lường pàn” nghĩa là “Phở mát”. Bởi khi ăn vào sẽ có hương vị ngọt mát, dễ chịu, nhất là trong những ngày oi nóng.

Sau này, khi du nhập vào Việt Nam, món phở mát đã được biến tấu theo hương vị riêng và được bà con gọi với một cái tên khác là phở chua. Hàng trăm năm qua, món ăn này đã trở thành món đặc sản nổi tiếng của vùng cao nguyên đá.

Cách làm phở chua Hà Giang thơm ngon chuẩn vị

Nguyên liệu làm món phở chua Hà Giang

Để có được một bát phở chua thơm ngon, chuẩn vị thì phải chuẩn bị đầy đủ các nguyên liệu chính là thịt heo chiên hay còn gọi là xá xíu, vịt quay, tỏi băm, lạp xưởng hoặc xúc xích, đậu phộng đã được chao dầu.

Để cho món phở chua được ngon hơn, khi ăn không bị ngấy bà con nơi đây sẽ dùng kèm các loại rau thơm như húng lủi, dưa chuột, tỏi tươi, đu đủ nạo,…

Bánh phở được dùng trong món phở chua Hà Giang là loại phở tươi được tráng mềm, dùng trong ngày, không dùng phở khô. Và để tạo nên được cái hồn, phong vị của phở chua, người Hà Giang sẽ dùng một loại giấm thật chua hòa với đường, bột sắn quấy sệt lên, thêm một chút gia vị nêm nếm nữa để làm phần nước dùng ăn kèm.

Cách nấu phở chua Hà Giang

Trái ngược với sự đơn giản trong khâu nguyên liệu, công đoạn nấu phở chua lại khá cầu kỳ, đòi hỏi sự tỉ mỉ và tập trung của người nấu rất cao.

Đầu tiên, bánh phở được dùng trong bát phở chua phải được tráng trong ngày, sợi phở làm ra phải mềm mịn, tươi ngon. Bà con nơi đây thường dùng bột cây gạo nếp dẻo để tráng bánh nên khi làm ra sợi phở sẽ có độ dai, thơm đặc trưng. Khi bỏ vào bát, bánh phở sẽ được trần bằng cách cho vào chảo dầu đảo qua thay vì lấy nước sôi để làm mềm như những món phở dưới xuôi.

Phần thịt bỏ vào bát phở chua sẽ được đem ướp với xì dầu, đường, tỏi băm, ngũ vị hương và một vài loại gia vị đặc trưng của vùng núi như hoa hồi, hạt dổi để làm tăng mùi vị thơm ngon cho món ăn. Thịt sau khi ướp xong sẽ đem đi chiên tạo thành miếng xá xíu vàng ươm. Vịt sẽ được đem đi quay giòn tan, lạp xưởng thì đem đi nướng, lạc thì chao qua dầu rồi đem đi giã nhỏ.

Sau khi chuẩn bị xong các khâu, người nấu sẽ tới bước quan trọng nhất tạo nên linh hồn của món phở chua chính là phần nước dùng. Nước hầm xương phải đun trên lửa nhỏ, vớt sạch bọt, giữ lại phần nước trong veo, ngọt thanh. Sau đó, phần nước xương này sẽ được cho thêm gia vị để tạo độ chua ngọt, sóng sánh đặc trưng. Người nấu sẽ cho đường, giấm và bột sắn vào nước hầm xương, quất sệt lại rồi cho thêm các loại gia vị như muối, tiêu, hạt nêm,… nêm nếm cho vừa ăn.

Sau khi chuẩn bị xong phần nước dùng, người nấu sẽ cho bánh phở vào bát, rồi bỏ thêm xá xíu, lạp xưởng, vịt quay lên trên. Để cho bát phở chua Hà Giang thêm phần bắt mắt, ngon miệng bà con thường sẽ cho thêm rau húng và đậu phộng giã nhuyễn lên trên.Cuối cùng là rưới phần nước dùng chua ngọt vào. Như vậy là đã hoàn thành một bát phở chua thơm ngon, đúng điệu.

Thưởng thức phở chua Hà Giang sao cho đúng chuẩn?

Khi tô phở chua Hà Giang được bày lên, bạn có thể cho thêm một ít ớt xào hoặc ớt chưng vào để ăn kèm tạo vị cay cay, tê tê cho đầu lưỡi làm dậy vị món ăn.

Khi ăn, bạn nên trộn đều bát phở chua lên để các nguyên liệu hòa lẫn với phần nước dùng chua ngọt. Ăn một miếng phở chua, vị man mát của giấm hòa lẫn với vịt béo ngậy của thịt, bùi bùi của bạc, dẻo dẻo của bánh phở, quện sệt của nước dùng, cay cay đăng đắng của rau thơm và ớt sẽ khiến vị giác của bạn bùng nổ.

Ăn phở chua vào những ngày mùa đông, bạn có thể nhâm nhi cùng với ly rượu ngô, rượu cẩm để giữ ấm bụng.

Một số quán phở chua ngon tại Hà Giang

Phở chua gia truyền Hiền Lương

• Địa chỉ: 12 Bạch Đằng, thành phố Hà Giang, Hà Giang
• Mức giá: 25.000đ – 35.000đ
• Giờ mở cửa: 07h00 – 21h30

Đây là quán phở chua gia truyền, thu hút thực khách bởi hương vị truyền thống được giữ gìn qua nhiều thập kỷ với không gian ấm áp, gần gũi. Nguyên liệu trong bát phở  chua Hiền Lương được tuyển chọn kỹ lưỡng và chế biến theo công thức riêng, khi ăn bạn sẽ cảm nhận rõ nét sự đặc trưng không thể lẫn trộn của nơi đây.

Phở chua Ly Dính

• Địa chỉ: 543 Nguyễn Trãi, thành phố Hà Giang, Hà Giang
• Mức giá: 35.000đ – 70.000đ
• Giờ mở cửa: 07h00 – 21h00

Đây là quán phở chua nổi tiếng được người dân và du khách thập phương vô cùng yêu thích. Phở chua ở đây có vị đậm đà, sợi phở trắng dai, ăn rất cuốn. Chủ quán và nhân viên tại Ly Dính đều rất nhiệt tình, tạo không khí thân thiện, dễ mến đối với thực khách đến quán.

Chợ phiên Đồng Văn

• Địa chỉ: Thị trấn Đồng Văn – Hà Giang
• Giá tham khảo: 25.000đ – 50.000đ
• Giờ mở cửa: Chủ ngày hằng tuần

Ghé đến chợ phiên, du khách có thể dễ dàng tìm thấy các quán phở chua được nấu bởi bàn tay khéo léo của bà con vùng cao. Không chỉ được thưởng thức, ghé đến chợ bạn còn có cơ hội nhìn thấy quy trình chế biến ra một tô phở chua hoàn chỉnh. Tuy nhiên, chợ phiên chỉ mở vào ngày chủ nhật trong tuần.

Nếu có dịp ghé đến du lịch Hà Giang, bạn đừng quên thưởng thức món phở chua đặc sản để cảm nhận rõ nét sự đặc sắc trong văn hóa ẩm thực của bà con nơi cao nguyên đá này nhé!

Xem thêm: Mèn mén Hà Giang – Món “cơm vàng“ độc lạ của người Mông