Mèn mén Hà Giang – Món “cơm vàng“ độc lạ của người Mông

Mèn mén Hà Giang là món ăn được làm từ bột ngô, một món ăn truyền thống của đồng bào dân tộc Mông trên cao nguyên đá. Món ăn này không chỉ mang hương vị độc đáo mà còn gắn với lịch sử, nếp sống, sinh hoạt văn hóa độc đáo của đồng bào nơi đây.

Hồng Anh
Hồng Anh 03/03
Theo dõi

Mèn mén Hà Giang là món gì?

Người Mông không chỉ giỏi về kỹ thuật trồng và chăm sóc cây ngô, mà họ còn rất khéo léo trong việc chế biến ngô thành nhiều món ăn độc đáo, hấp dẫn. Trong số đó nổi tiếng nhất chính là món mèn mén.

Cái tên mèn mén được bắt nguồn từ tiếng Quan Hỏa Trung Quốc có nghĩa là bột ngô hấp. Từ bao đời đây, mèn mén được người Mông xem như “cơm” trong bữa ăn hằng ngày, là một món ăn không thể thiếu trong mọi dịp quan trọng như lễ Tết, cưới hỏi, đám cỗ, tiệc tùng,…

men-men-ha-giang-la-mon-gi-va-cach-lam-men-men-thom-ngon-1-1515
Mèn mén là món ăn đặc sản của người Mông tại Hà Giang

Tuy không phải cao lương mỹ vị nhưng mèn mén lại hấp dẫn bởi vị ngọt bùi, dẻo thơm đặc trưng của ngô tẻ. Vào năm 2020-2021, mèn mén Hà Giang từng được bình chọn là 1 trong 100 món ăn đặc sản Việt Nam.

Mèn mén hiện nay được bày bán rất nhiều ở các phiên chợ, nếu có dịp du lịch Hà Giang, bạn đừng quên khám phá thưởng thức ẩm thực mèn mén của đồng bào dân tộc Mông nhé.

Cách làm mèn mén Hà Giang thơm ngon chuẩn vị

Người Mông thường dạy con cháu trong nhà rằng: “Là đàn ông phải biết nhặt thuốc làm men lá và nấu rượu ngô. Là đàn bà phải biết thêu thùa, may vá, yêu chồng, thương con và phải biết nấu mèn mén ngon”. Vì thế, phụ nữ người Mông ở cao nguyên đá này, dù già hay trẻ đều biết làm mèn mén. Món ăn này tuy được làm từ nguyên liệu đơn giản, nhưng để cho ra được một bát mèn mén thơm ngon, chuẩn vị thì cách làm rất kỳ công.

Theo kinh nghiệm của người Mông, mèn mén muốn ngon nhất định phải làm từ ngô tẻ. Vì bột ngô tẻ có độ tơi, không bị vón cục như ngô nếp. Cứ sau mỗi mùa thu hoạch, bà con lại mang ngô phơi ở hiên nhà hoặc gác bếp, chờ đến khi ngô thật khô mới đem đi làm mèn mén.

Đầu tiên, người ta sẽ đem ngô đi tách hạt, loại bỏ các hạt bị sâu, mốc, chỉ giữ lại những hạt căng tròn, mẩy nhất rồi đem xay. Để bột ngô được tơi ngon, người dân nơi đây thường dùng cối đá truyền thống có hai thớt chồng lên nhau để xay. Bởi vậy, công đoạn xay ngô được xem là khâu vất vả nhất khi làm món mèn mén Hà Giang. Ngô ban đầu sẽ được xay tróc hết vỏ rồi mới xay đến khi thành bột mịn.

men-men-ha-giang-la-mon-gi-va-cach-lam-men-men-thom-ngon-1516
Mèn mén được làm rất kỳ công với nhiều công đoạn chế biến

Phần bột ngô xay xong sẽ được đem ra sàng để loại bỏ mày và sạn. Sau đó sẽ được đổ vào nia để trộn cùng chút nước. Lượng nước đổ vào cũng phải được tính toán cho thật khéo để bột không bị quá khô hay quá ướt. Nếu bột ngô quá khô khi hấp sẽ khó chín, còn nếu bột ướt thì món ăn làm ra sẽ bị nhão, không ngon.

Sau đó, bột ngô sẽ được đem đi hấp 2 lần. Nồi hấp là một chiếc chảo lớn có chứa nước, ở giữa đặt một chõ cao. Bột ngô sau khi đảo với nước sẽ đem bỏ vào chiếc chõ này. Tùy từng loại ngô, ngô già, ngô non mà thời gian hấp lần đầu cũng khác nhau. Với ngô non thì hấp đên khi nước sôi, hơi bốc nhiều trên miệng chõ là được. Còn với ngô già thì cần phải hấp lâu hơn khoảng chừng 10-15 phút. Sau lần hấp đầu tiên, bột ngô sẽ được đổ ra nia, đảo tơ và lọc những mảng ngô già lửa. Rồi tiếp tục bỏ vào chõ để hấp lần hai cho bột chín hẳn.

Để cho ra một mẻ mèn mén Hà Giang thơm ngon, từ lúc bắt đầu đến khi hoàn thiện sẽ phải mất ít nhất 2 -3 tiếng. Khi chín mèn mén sẽ có mùi thơm đặc trưng của ngô, vị bùi ngọt, đậm đà. Càng ăn kỹ, nhai chậm sẽ càng cảm thấy thấm hương thấm vị.

Cách ăn mèn mén Hà Giang

Dù không được nêm nếm gia vị nhưng món mèn mén hà Giang vẫn có vị ngọt nhẹ của ngô. Khi ăn mèn mén phải ăn chậm, nhai kỹ mới cảm nhận rõ được hương vị đặc trưng, độc đáo của món ăn này. Tuy nhiên, khi ăn không mèn mén khá khô nên bà con người Mông thường dùng mèn mén để ăn kèm với các món canh như canh đậu, canh rau cải, nước thắng cố,… hoặc chan với nước ấm để dễ ăn hơn.

men-men-ha-giang-la-mon-gi-va-cach-lam-men-men-thom-ngon-2-1517
Mèn mén là món ăn không thể thiếu trong bữa cơm hằng ngày của người Mông

Nhiều người sẽ trộn mèn mén cùng với cơm để ăn hoặc thay cơm ăn cùng với các món dân dã như thịt lợn luộc, thịt treo gác bếp, rau xào,… Ngoài những cách ăn trên, vào những ngày mùa đông giá rét, bà con người Mông còn ăn mèn mén kèm với ớt nướng, tạo thành một thứ gia vị cay nồng, ấm bụng.

Nếu có dịp ghé đến mảnh Hà Giang, bạn đừng quên thưởng thức món mèn mén ăn kèm thắng cố, canh rau cải,… nhâm nhi chén rượu ngô để cảm nhận rõ hơn về nếp sống, nếp sinh hoạt độc đáo của đồng bào người Mông ở vùng cao nguyên đá này nhé!

Xem thêm: Bánh tam giác mạch – Thức quà dân dã từ Cao nguyên đá Đồng Văn

Tin liên quan

Làng Lô Lô Chải Hà Giang– ngôi làng bình yên ở cực Bắc Tổ quốc chính là điểm đến lý tưởng cho những người yêu thích sự tĩnh lặng, muốn được “chữa lành”, trốn khỏi khói bụi thành phố.

Khám phá Lô Lô Chải – Ngôi làng cổ tích đẹp tựa tranh vẽ tại Hà Giang
0 Bình luận

Cháo ấu tẩu là món ăn được xếp hạng “độc nhất vô nhị” của người Mông. Đến Hà Giang du lịch mà không thưởng thức qua món ăn này quả là một thiếu sót lớn.

Cháo ấu tẩu Hà Giang – “độc dược” khiến nhiều du khách mê mẩn
0 Bình luận

Thắng dền Hà Giang không đơn thuần là một món ăn, nó còn là văn hóa ẩm thực, là tình người nồng hậu, dung dị nơi cao nguyên đá. Một món đặc sản để du khách ăn một lần là nhớ mãi không quên.

Thắng dền Hà Giang – Đặc sản 'ăn chơi' nơi cao nguyên đá
0 Bình luận


Bài mới

Top 6 món ăn đặc sắc nhất đất kinh kỳ Hải Dương: Càng ăn càng thấm càng nhớ và càng muốn quay lại

Ẩm thực Hải Dương không phô trương, ồn ào như những đô thị sầm uất, mà lặng lẽ thấm sâu vào lòng người bởi hương vị mộc mạc. Mỗi món là là một câu chuyện thú vị. 

Mai Anh Nguyễn
Mai Anh Nguyễn 3 giờ trước
Top 5 quán nướng “ngon quên lối về” tại Đà Lạt dịp đại lễ

Du lịch Đà Lạt trời se lạnh mà được ngồi quây quần bên bếp than hồng, nướng thịt xèo xèo, chấm cùng nước sốt thần thánh thì… đúng là “ngon quên lối về”! Dưới đây là 5 quán nướng mình đã thử và siêu ưng, ai chuẩn bị “lên kèo” đi Đà Lạt dịp lễ này thì đừng bỏ qua nhé!

Hồng Anh
Hồng Anh 20 giờ trước
Tổng hợp những quán ăn khuya “ngon phát khóc” ở Nha Trang cho hội cú đêm

Dù là dân bản địa hay khách du lịch, ai từng ở lại Nha Trang vào ban đêm đều sẽ có chung một nỗi niềm: “Tự nhiên đói quá mà không biết ăn gì!” Đừng lo, dưới đây là list quán ăn khuya “ngon phát khóc” ở Nha Trang mà bạn không nên bỏ qua!

Hồng Anh
Hồng Anh 2 ngày trước
Phải lòng ẩm thực Tam Kỳ - Khiêm nhường mà đầy bản sắc

Tinh hoa ẩm thực Tam Kỳ được giữ gìn bằng sự tinh giản, khiêm nhường và đầy bản sắc. Những món ăn không chỉ được chế biến bằng nguyên liệu địa phương có hương vị riêng mà còn bằng thứ tình cảm bền chặt gắn bó với cội nguồn, với quê cha, đất mẹ.

Diệu Nguyễn
Diệu Nguyễn 4 ngày trước
List quán ăn ngon tại các Quận ở Sài Gòn cho team đi xem diễu binh

Xem diễu binh xong rồi thì phải nạp năng lượng liền nha, không để bụng đói nghe Quốc ca được! Dưới đây là list quán ăn ngon tại các quận trung tâm cho mấy ní lên đồ đi xem diễu binh ngày lễ nè!

Hồng Anh
Hồng Anh 5 ngày trước
Gợi ý 10 quán ăn vặt, ăn đêm ngon - rẻ ở Đà Nẵng

Nếu có dịp đến Đà Nẵng du lịch, bạn nhất định phải dành thời gian để "săn sập" 10 quán ăn vặt, ăn đêm chuẩn tiêu chí ngon, rẻ này nhé!

Mai Anh Nguyễn
Mai Anh Nguyễn 7 ngày trước
Độc đáo bánh xèo cá kình làng Chuồn xứ Huế, thử chỉ có mê!

Bánh xèo cá kình ở làng Chuồn là một trong những loại bánh xèo có cách chế biến độc lạ nhất, khiến ai nghe qua cũng muốn thử một lần. Và đặc biệt hơn cả, đặc sản này của xứ Huế mỗi năm chỉ bán đúng một mùa, phải có “căn” lắm mới được thưởng thức!

Diệu Nguyễn
Diệu Nguyễn 7 ngày trước
Bún cua thối Gia Lai – Đặc sản “bốc mùi” kén mũi nhưng mê miệng

Bún cua thối là một trong những món đặc sản nổi tiếng của phố núi Gia Lai với phần nước dùng màu đen, “bốc mùi” thum thủm… khiến nhiều người e ngại trong lần đầu thưởng thức. Nhưng một khi đã ăn thì chỉ có mê mẩn quên lối về!

Thổ địa Nha Trang bật mí những quán ăn ngon, rẻ mà dân địa phương mê tít!

Dân Nha Trang chính hiệu mách nhỏ cho các bạn những quán ăn ngon - bổ - rẻ mà khách du lịch ít biết đến nha. Đi du lịch mà ăn đúng chỗ thì mới "ra chất" Nha Trang được!

List 30 món ngon nhất định phải thử khi đến Huế

Huế không chỉ nổi tiếng bởi vẻ đẹp mộng mơ và cổ kính mà còn làm xiêu lòng du khách bởi ẩm thực đặc trưng, tinh tế và đậm đà bản sắc. Nếu có dịp ghé thăm, đừng bỏ những món ngon dưới đây nhé!

'Xá xị cà lem' gì chưa người đẹp?

"Xá xị cà lem" - thứ đồ ăn vặt của tuổi thơ 8x, 9x bỗng dưng hót rần rần trở lại, được giới trẻ săn đón.

Cơm chiên 208k tại quán quen của nhiều sao Việt gây tranh cãi vì gắn mác 'giá sinh viên'

Với mức giá 280.000 đồng/phần, món cơm chiên tôm trứng tại một nhà hàng nổi tiếng ở TP HCM khiến dân tình bàn tán không ngừng. Người bảo đáng tiền, người bức xúc vì gắn mác “giá sinh viên” để câu khách.

Cao lầu – đặc sản làm nên tinh hoa ẩm thực xứ Hội

Cao lâu không đơn thuần là món ăn đặc trưng, lạ miệng mà còn là niềm tự hào của người dân xứ Hội, góp phần làm nên cái hương ẩm thực độc đáo ở phố cổ.

Khách Tây chỉ ra đặc điểm của các quán ăn ngon nhất ở Việt Nam khiến dân mạng gật gù đồng tình

Chia sẻ rất ngắn gọn của vị khách Tây về cách nhận biết các quán ăn ngon ở Việt Nam khiến dân mạng vỗ tay rần rần, ai lấy phải thốt lên: "Chuẩn không cần chỉnh".

Khách hàng thích thú với những hộp sushi 'Tôi yêu Việt Nam' của AEON

Dân tình đang vô cùng thích thú với những hộp sushi "Tôi yêu Việt Nam" tại một chi nhánh của hệ thống AEON tại TP Hồ Chí Minh. 

Check list 8 quán cà phê “đu trend” cờ đỏ sao vàng tại TP.HCM và Hà Nội bạn không thể bỏ qua dịp lễ 30/4

Lễ lớn mà ở nhà thì hơi phí, các “đồng chill” lên đồ “đỏ đỏ vàng vàng” rồi làm ngay tour sống ảo tại những quán cà phê đang trang trí rực rỡ tinh thần tự hào dân tộc dưới đây thôi nào!

Đề xuất