Báo Hong Kong: "Humburger sao có thể ngon hơn một bát phở?"

Bảng xếp hạng “100 nền ẩm thực ngon nhất thế giới” do TasteAtlas vừa công bố đã nhanh chóng trở thành tâm điểm tranh luận toàn cầu. Theo nhận định của South China Morning Post (SCMP), không ít quốc gia tỏ ra khó chấp nhận thứ hạng mà mình nhận được, đặc biệt khi các lựa chọn trong danh sách bị cho là thiếu nhất quán và mang tính cảm tính.

Theo TasteAtlas, top 10 năm nay lần lượt thuộc về Italy, Hy Lạp, Peru, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Nhật Bản, Thổ Nhĩ Kỳ, Trung Quốc, Pháp và Indonesia. Danh sách đầy đủ được đăng tải công khai, song nhiều vị trí ngay lập tức vấp phải phản ứng trái chiều từ giới chuyên môn lẫn cộng đồng yêu ẩm thực.

Một trong những điểm gây tranh cãi lớn nhất là việc ẩm thực Mỹ xếp thứ 15, đứng trên Việt Nam (16) và Hàn Quốc (19). Nhà báo Andrew Sun của SCMP đặt vấn đề thẳng thắn: “Ai sẽ đứng ra bảo vệ giá trị của một chiếc hamburger khi đặt cạnh một bát phở hay bibimbap?”. Câu hỏi này nhanh chóng lan truyền, trở thành biểu tượng cho làn sóng phản đối bảng xếp hạng.

SCMP cho rằng việc các nền ẩm thực như Italy, Trung Quốc hay Hy Lạp giữ thứ hạng cao là điều dễ hiểu, bởi đây đều là những nền văn hóa có lịch sử hàng nghìn năm, với hệ thống món ăn phát triển tinh tế và bền bỉ qua thời gian. Ngược lại, với Mỹ – một quốc gia trẻ – đóng góp ẩm thực toàn cầu thường gắn với đồ ăn nhanh, hamburger hay súp nghêu, thứ hạng cao như vậy khiến nhiều người không khỏi hoài nghi.

Ở vị trí trung bình bảng xếp hạng, ẩm thực Anh đứng thứ 50, được TasteAtlas ghi nhận với những món mang tính biểu tượng như trà chiều, fish and chips hay bữa sáng kiểu Anh. Với khu vực châu Á, SCMP đánh giá mức độ đại diện nhìn chung khá rộng, nhưng cách sắp xếp vẫn mang màu sắc ngẫu nhiên. Ẩm thực Ấn Độ xếp thứ 13, tiếp theo là Thái Lan (24), Philippines (25) và Malaysia (29).

Thứ hạng của Malaysia đặc biệt gây tranh luận khi ba món đại diện được TasteAtlas gắn với Indonesia – satay, sambal và laksa – đều có lịch sử và nguồn gốc gắn chặt với các cộng đồng Malay. Satay là thịt xiên nướng tẩm gia vị, sambal là loại nước xốt cay ăn kèm, còn laksa là món sợi có xuất xứ từ cộng đồng người Hoa ven eo biển Malacca.

Một bất ngờ khác là Singapore chỉ đứng thứ 90, thấp hơn cả Estonia, Latvia hay Armenia. SCMP dẫn ý kiến cho rằng nhiều cây bút ẩm thực châu Âu tham gia đánh giá chưa thực sự hiểu được tầm ảnh hưởng của những món ăn như cơm gà Hải Nam đối với khẩu vị và đời sống ẩm thực Đông Nam Á.

Theo SCMP, việc so sánh và xếp hạng ẩm thực giữa các nền văn hóa khác nhau vốn dĩ đã tiềm ẩn nhiều bất cập. Khi các nền ẩm thực có sự giao thoa sâu sắc, câu hỏi “phiên bản nào ngon hơn” – như zaatar của Jordan, Syria, Lebanon hay Algeria – gần như không có câu trả lời tuyệt đối.

Những biến động thứ hạng qua từng năm cũng làm dấy lên nghi ngờ. Năm ngoái, top 5 thuộc về Hy Lạp, Italy, Mexico, Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha. Chỉ sau một năm, Italy vươn lên dẫn đầu, trong khi Mexico rơi khỏi top 10, khiến nhiều người đặt câu hỏi về tiêu chí chấm điểm của TasteAtlas.

SCMP cho rằng chính sự thiếu nhất quán này khiến công chúng nghi ngờ ban giám khảo đã đưa ra đánh giá mang tính cảm xúc nhiều hơn là dựa trên hệ thống tiêu chuẩn rõ ràng. Toàn bộ dự án bị nhận xét là chạy theo xu hướng, giống một “màn trình diễn ẩm thực” hơn là nỗ lực nâng cao hiểu biết thực chất. Cách tiếp cận này được ví như “mise en vogue” – tôn vinh những cái tên hợp thời thay vì giá trị bền vững.

TasteAtlas, do một nhà báo người Croatia sáng lập, khẳng định mục tiêu của họ không phải ca ngợi ẩm thực cao cấp hay các đầu bếp danh tiếng, mà là xây dựng một kho tư liệu về món ăn truyền thống. Trang web này tự mô tả là “bách khoa toàn thư về hương vị”, bản đồ thế giới của các món ăn, nguyên liệu địa phương và những nhà hàng bản địa.

Đến nay, TasteAtlas cho biết đã ghi nhận hơn 10.000 món ăn và đồ uống, đồng thời mở rộng tham vọng lập bản đồ “nhân học ẩm thực” toàn cầu. Bên cạnh bảng xếp hạng các nền ẩm thực, nền tảng này còn thường xuyên công bố nhiều danh sách khác như “100 món ăn ngon nhất”, “100 vùng ẩm thực hàng đầu” hay “100 thành phố ẩm thực nổi bật”.

Gần đây nhất, TasteAtlas tiếp tục gây chú ý khi công bố “100 món tráng miệng ngon nhất thế giới”, trong đó Antakya kunefesi của Thổ Nhĩ Kỳ – món bánh làm từ bột filo, phô mai, hạt và siro – đứng đầu. Và như thường lệ, một vòng tranh luận mới lại bắt đầu.

Xem thêm: "Bún chả Cầu Giấy" lọt top 50 quán tốt nhất nước Mỹ năm 2025