Về “làng Vũ Đại” Hà Nam thưởng thức món cá kho trứ danh

Cá kho làng Vũ Đại Hà Nam không chỉ nổi tiếng ở hương vị thơm ngon, đậm đà mà còn là sự kết nối với truyền thống văn hóa Việt Nam từ bao đời. Thưởng thức món cá kho này, bạn không chỉ được tận hưởng một bữa ăn ngon, mà còn cảm nhận được cả giá trị văn hóa, sự cần cù, sáng tạo và tinh tế trong ẩm thực của người dân làng Vũ Đại xưa và nay.

Hồng Anh
Hồng Anh 25/01
Theo dõi

Chuyện ít người biết về món cá kho làng Vũ Đại

Cá kho làng Vũ Đại hay còn gọi với cái tên cá kho Đại Hoàng, là món ăn không còn quá xa lạ với những thực khách sành ăn, hoài cổ. Đây là món ăn truyền thống mang đậm văn hóa của vùng quê đồng bằng chiêm trũng, được người dân xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam chế biến, lưu truyền.

Người dân trong làng thường nói vui về món ăn đặc sắc này qua mấy vần thơ:

“Chí Phèo xưa cũng sang chơi

Mang niêu cá lớn cho nàng nhâm nhi

Nở ăn ngon quá cười khì

Cá kho cơm trắng, còn chi ngon bằng”.

ve-lang-vu-dai-ha-nam-thuong-thuc-mon-ca-kho-nieu-tru-danh-1
Làng Vũ Đại gắn liền với tác phẩm “Chí Phèo” của nhà văn Nam Cao

Làng Vũ Đại hay còn gọi là làng Đại Hoàng, là quê hương của nhà văn Nam Cao. Nếu ai đã đọc tác phẩm “Chí Phèo” của Nam Cao thì hẳn vẫn còn nhớ làng Vũ Đại, một làng quê nghèo nàn, tiêu điều, bọn cường hào ác bá chia năm xẻ bày, đàn áp, bóc lột dân đen đến kiệt quệ.

Theo tích xưa kể lại, mảnh đất này quanh năm chiêm trũng, người dân sống chủ yếu bằng nghề dệt vải, trồng dâu nuôi tằm. Do địa hình đặc thù nên các nhà trong làng đều có 1 đến 2 cái ao nuôi cá. Bữa ăn nào cũng có cá, thậm chí có nhà nghèo quá còn ăn cá thay cơm. Mỗi dịp Tết đến xuân về, để chuẩn bị mâm cúng cho tươm tất, người dân trong làng sẽ bắt chọn ra những con cá trắm đen to nhất, ngon nhất đem kho để dâng lên thờ cúng ông bà tổ tiên với nguyện vọng xua tan những đen đủi, vận hạn trong năm, chào đón một năm mới rực rỡ. Tục kho cá bằng niêu đất cứ vậy được duy trì từ đời này sang đời khác, cho tới tận hôm nay.

Quy trình kỳ công cho ra nồi cá kho Vũ Đại nức tiếng gần xa

Để có được một niêu cá kho ngon, đậm đà, thơm nức phải trải qua rất nhiều công đoạn. Bất kể khâu nào cũng phải tỉ mỉ, cẩn thận từ chọn cá, đến gia vị, củi đun, thậm chí là niêu dùng kho cá cũng phải chuẩn

Cá để kho phải là cá trắm đen, mỗi con trọng lượng phải từ 3-4kg. Để cá to được như vậy, thời gian nuôi phải từ 2-3 năm. Muốn cá ngon, thịt săn chắc, người nuôi phải thường xuyên cho cá ăn ốc. Cá trắm đen sau khi được làm sạch, đem bỏ đầu và đuôi, chỉ giữ lại phần thân, cắt thành từng khúc vừa ăn, để cho ráo nước rồi đem ướp với những gia vị truyền thống.

ve-lang-vu-dai-ha-nam-thuong-thuc-mon-ca-kho-nieu-tru-danh-3
Quy trình cho ra một nồi cá kho làng Vũ Đại vô cùng cầu kỳ, tỉ mỉ

Nguyên liệu để kho cá cũng khá cầu kỳ, phải có đủ riềng, gừng, hành củ, ớt, sườn lợn, nước dừa, nước cốt chanh, kẹo đắng… tùy theo bí quyết gia truyền mà mỗi gia đình sẽ có quy trình và tỷ lệ khác nhau.  Đặc biệt, để cho ra một nồi cá kho làng Vũ Đại, thơm ngon, đậm đà, mang hương vị riêng thì phải có nước cốt tương cua hay còn gọi là nước mắm cua đồng.

Không chỉ nguyên liệu mà phần niêu kho cá cũng được người dân làng Vũ Đại tuyển chọn kỹ lưỡng. Niêu đất chỉ lấy từ vùng đất Đô Lương, Nghệ An. Trước khi đem kho cá, phải cho vôi quét đáy nồi rồi đổ nước sôi vào đun trong khoảng 4 giờ để thải hết chất độc ở trong nồi, cách này cũng giúp cho gia vị khi kho sẽ ngấm vào cá chứ không ngấm vào niêu.

Thứ củi dùng để kho cá cũng đặc biệt không kém, đó là phải dùng củi nhãn. Theo người dân trong làng chia sẻ, niêu đất kho bằng củi nhãn sẽ làm mất mùi hăng của nồi đất nung, làm cho món cá kho ra có hương vị thơm ngon, hấp dẫn hơn. Để cá được thấm vị, người nấu còn phải ủ trấu để giữ nhiệt giúp cho nồi luôn trong tình trạng sôi lục bục.

ve-lang-vu-dai-ha-nam-thuong-thuc-mon-ca-kho-nieu-tru-danh-4
Củi và niêu kho cá cũng được chọn lọc kỹ lưỡng

Sau khi chuẩn bị xong các nguyên liệu, đầu tiên người nấu sẻ lót một lớp riềng giã nát vào trong niêu để khi kho cá không bị cháy. Trong tất cả các công đoạn kho cá, chế nước và giữ lửa là hai công đoạn kỳ công nhất. Cá kho không được cho nước lã vào mà chỉ được thêm mắm muối, gia vị, nước dừa, nước cốt chanh và thịt ba chỉ để thành phẩm được béo ngậy, dậy mùi thơm.

Để cho ra một nồi cá kho làng Vũ Đại mềm tan trong miệng khi ăn, thời gian mỗi lần kho phải từ 12 đến 14 tiếng. Liên tục trong khoản thời gian ấy, lửa phải luôn đều, không quá to cũng không quá nhỏ.

ve-lang-vu-dai-ha-nam-thuong-thuc-mon-ca-kho-nieu-tru-danh-7
Cá kho được nấu từ 12-14 tiếng liên tục

Niêu cá kho đạt chuẩn sau khi nấu xong là miếng cá phải có màu nâu sẫm, thơm, khi ăn không có mùi tanh, thịt ngọt, săn chắc nhưng xương thì phải mềm tơi, các gia vị thấm đều vào từng thớ thịt.

Chính sự tỉ mẩn trong từng công đoạn đã tạo nên hương vị cá kho làng Vũ Đại Hà Nam nức tiếng, vang danh cả trong và ngoài nước.

Ý nghĩa món cá kho làng Vũ Đại

Món cá kho làng Vũ Đại trở thành món đặc sản Hà Nam không chỉ vì hương vị thơm ngon, mà ẩn đằng sau niêu cá kho đậm đà ấy là cả bầu trời giá trị văn hóa sâu sắc. Niêu cá kho chính là biểu tượng của sự đoàn tụ và ấm cúng trong mỗi gia đình Việt, đặc biệt là trong mỗi dịp Tết, nó thể hiện được sự đủ đầy, sung túc và cả những gửi gắm yêu thương. Không chỉ gắn kết trong gia đình, món cá kho làng Vũ Đại trứ danh còn được nhiều người chọn làm quà biếu Tết để thể hiện lòng thành kính và tri ân của mình.

Mua cá kho làng Vũ Đại ở đâu ngon?

Nếu có dịp du lịch Hà Nam, bạn có thể trực tiếp đến huyện Lý Nhân để tham quan, khám phá làng nghề chuyên làm cá kho và mua về thưởng thức. Các hộ dân ở đây ngày đêm đỏ lửa để cho ra những niêu cá kho đậm đà, thơm lừng. Họ cũng rất nhiệt tình với khách du lịch ghé đến, nên bạn có thể thoải mái nghe họ giới thiệu về quy trình kho cá.

ve-lang-vu-dai-ha-nam-thuong-thuc-mon-ca-kho-nieu-tru-danh-6
Giá cá kho làng Vũ Đại dao động từ 500.000 - 1.000.000/nồi

Giá bán cá kho trực tiếp tại làng Vũ Đại luôn ưu đãi hơn so với thị trường, thường rơi vào khoảng 500.000 – 1.000.000 đồng/nồi. Ngoài ra, bạn cũng được nếm thử miễn phí xem có vừa miệng hay không trước khi xuống tiền mua.

Hiện nay, cá kho làng Vũ Đại đã được kinh doanh, vận chuyển đi khắp cả nước, sang cả nước ngoài. Nếu chưa có dịp đến Hà Nam mà vẫn muốn thưởng thức đặc sản này thì bạn có thể tìm mua qua các kênh online như website, tiktok, facebook,…  Tuy nhiên, trước khi bạn nên tham khảo, đọc ý kiến của những người từng mua để mua được cá kho làng Vũ Đại đạt chuẩn nhé.

Những lưu ý khi mua cá kho làng Vũ Đại

Cá kho làng Vũ Đại đã được kho nấu đến chín nhừ, khô nước nên có thể bảo quản trong niêu đất tới 7 ngày trong điều kiện nhiệt độ bình thường, khô ráo. Còn nếu muốn bảo quản lâu hơn bạn có thể bỏ vào ngăn mát tủ lạnh. Đến bữa ăn, bạn chỉ cần gắp ra một vài miếng cá rồi hâm nóng lại bằng lò vi sóng hoặc đem đi hấp cơm là có thể sử dụng được.

ve-lang-vu-dai-ha-nam-thuong-thuc-mon-ca-kho-nieu-tru-danh-2
Cá kho làng Vũ Đại Hà Nam có thể bảo quản trong niêu đất tới 7 ngày

Cá kho làng Vũ Đại sử dụng nhiều loại gia vị cay, nồng, nấu theo khẩu vị của người Bắc nên có thể không hợp với khẩu vị của một số bạn miền Trung, miền Nam. Khi mua, bạn có thể mua niêu nhỏ trước để thưởng thức, xem mình có hợp với món này không rồi đã xuống tiền mua niêu lớn, bởi giá thành của nó khá cao.

Hy vọng với những thông tin chia sẻ bên trên của Người du lịch đã giúp bạn phần nào hiểu hơn về ý nghĩa, nguồn gốc cũng như quy trình cho ra món cá kho làng Vũ Đại nức tiếng vùng đất Hà Nam.

Xem thêm: Chùa Phật Quang Hà Nam – Tìm về chốn bình yên linh thiêng nơi cổ tự trăm năm tuổi

Tin liên quan

Miếng chè kho thơm ngọt nhâm nhi cùng chén trà sen chan chát, dẫu dân dã nhưng từ trăm năm nay đã trở thành thức quà không thể thiếu trong ngày Tết của người Hà Nội.

Thơm thảo món chè kho ngày Tết của người Hà Nội xưa
0 Bình luận

Bánh phu thê Đình Bảng không chỉ là lễ vật xuất hiện trang trọng trong ngày cưới hỏi, lễ Tết, hội hè của người dân xứ Kinh Bắc mà còn ẩn chứa đằng sau cả câu chuyện văn hóa ngàn năm.

Bánh phu thê Đình Bảng - Ngọt ngào tình nghĩa vợ chồng
0 Bình luận

Cơm cháy Ninh Bình từng được xếp hạng món ngon kỷ lục Châu Á vào năm 2022 và nằm trong top 50 đặc sản nổi tiếng Việt Nam do Tổ chức kỷ lục Việt Nam công nhận.

Cơm cháy Ninh Bình tinh hoa ẩm thực Việt: Thơm hương gạo, đậm vị tình
0 Bình luận


Bài mới

Top 6 món ăn đặc sắc nhất đất kinh kỳ Hải Dương: Càng ăn càng thấm càng nhớ và càng muốn quay lại

Ẩm thực Hải Dương không phô trương, ồn ào như những đô thị sầm uất, mà lặng lẽ thấm sâu vào lòng người bởi hương vị mộc mạc. Mỗi món là là một câu chuyện thú vị. 

Mai Anh Nguyễn
Mai Anh Nguyễn 3 giờ trước
Top 5 quán nướng “ngon quên lối về” tại Đà Lạt dịp đại lễ

Du lịch Đà Lạt trời se lạnh mà được ngồi quây quần bên bếp than hồng, nướng thịt xèo xèo, chấm cùng nước sốt thần thánh thì… đúng là “ngon quên lối về”! Dưới đây là 5 quán nướng mình đã thử và siêu ưng, ai chuẩn bị “lên kèo” đi Đà Lạt dịp lễ này thì đừng bỏ qua nhé!

Hồng Anh
Hồng Anh 20 giờ trước
Tổng hợp những quán ăn khuya “ngon phát khóc” ở Nha Trang cho hội cú đêm

Dù là dân bản địa hay khách du lịch, ai từng ở lại Nha Trang vào ban đêm đều sẽ có chung một nỗi niềm: “Tự nhiên đói quá mà không biết ăn gì!” Đừng lo, dưới đây là list quán ăn khuya “ngon phát khóc” ở Nha Trang mà bạn không nên bỏ qua!

Hồng Anh
Hồng Anh 2 ngày trước
Phải lòng ẩm thực Tam Kỳ - Khiêm nhường mà đầy bản sắc

Tinh hoa ẩm thực Tam Kỳ được giữ gìn bằng sự tinh giản, khiêm nhường và đầy bản sắc. Những món ăn không chỉ được chế biến bằng nguyên liệu địa phương có hương vị riêng mà còn bằng thứ tình cảm bền chặt gắn bó với cội nguồn, với quê cha, đất mẹ.

Diệu Nguyễn
Diệu Nguyễn 4 ngày trước
List quán ăn ngon tại các Quận ở Sài Gòn cho team đi xem diễu binh

Xem diễu binh xong rồi thì phải nạp năng lượng liền nha, không để bụng đói nghe Quốc ca được! Dưới đây là list quán ăn ngon tại các quận trung tâm cho mấy ní lên đồ đi xem diễu binh ngày lễ nè!

Hồng Anh
Hồng Anh 5 ngày trước
Gợi ý 10 quán ăn vặt, ăn đêm ngon - rẻ ở Đà Nẵng

Nếu có dịp đến Đà Nẵng du lịch, bạn nhất định phải dành thời gian để "săn sập" 10 quán ăn vặt, ăn đêm chuẩn tiêu chí ngon, rẻ này nhé!

Mai Anh Nguyễn
Mai Anh Nguyễn 7 ngày trước
Độc đáo bánh xèo cá kình làng Chuồn xứ Huế, thử chỉ có mê!

Bánh xèo cá kình ở làng Chuồn là một trong những loại bánh xèo có cách chế biến độc lạ nhất, khiến ai nghe qua cũng muốn thử một lần. Và đặc biệt hơn cả, đặc sản này của xứ Huế mỗi năm chỉ bán đúng một mùa, phải có “căn” lắm mới được thưởng thức!

Diệu Nguyễn
Diệu Nguyễn 7 ngày trước
Bún cua thối Gia Lai – Đặc sản “bốc mùi” kén mũi nhưng mê miệng

Bún cua thối là một trong những món đặc sản nổi tiếng của phố núi Gia Lai với phần nước dùng màu đen, “bốc mùi” thum thủm… khiến nhiều người e ngại trong lần đầu thưởng thức. Nhưng một khi đã ăn thì chỉ có mê mẩn quên lối về!

Thổ địa Nha Trang bật mí những quán ăn ngon, rẻ mà dân địa phương mê tít!

Dân Nha Trang chính hiệu mách nhỏ cho các bạn những quán ăn ngon - bổ - rẻ mà khách du lịch ít biết đến nha. Đi du lịch mà ăn đúng chỗ thì mới "ra chất" Nha Trang được!

List 30 món ngon nhất định phải thử khi đến Huế

Huế không chỉ nổi tiếng bởi vẻ đẹp mộng mơ và cổ kính mà còn làm xiêu lòng du khách bởi ẩm thực đặc trưng, tinh tế và đậm đà bản sắc. Nếu có dịp ghé thăm, đừng bỏ những món ngon dưới đây nhé!

'Xá xị cà lem' gì chưa người đẹp?

"Xá xị cà lem" - thứ đồ ăn vặt của tuổi thơ 8x, 9x bỗng dưng hót rần rần trở lại, được giới trẻ săn đón.

Cơm chiên 208k tại quán quen của nhiều sao Việt gây tranh cãi vì gắn mác 'giá sinh viên'

Với mức giá 280.000 đồng/phần, món cơm chiên tôm trứng tại một nhà hàng nổi tiếng ở TP HCM khiến dân tình bàn tán không ngừng. Người bảo đáng tiền, người bức xúc vì gắn mác “giá sinh viên” để câu khách.

Cao lầu – đặc sản làm nên tinh hoa ẩm thực xứ Hội

Cao lâu không đơn thuần là món ăn đặc trưng, lạ miệng mà còn là niềm tự hào của người dân xứ Hội, góp phần làm nên cái hương ẩm thực độc đáo ở phố cổ.

Khách Tây chỉ ra đặc điểm của các quán ăn ngon nhất ở Việt Nam khiến dân mạng gật gù đồng tình

Chia sẻ rất ngắn gọn của vị khách Tây về cách nhận biết các quán ăn ngon ở Việt Nam khiến dân mạng vỗ tay rần rần, ai lấy phải thốt lên: "Chuẩn không cần chỉnh".

Khách hàng thích thú với những hộp sushi 'Tôi yêu Việt Nam' của AEON

Dân tình đang vô cùng thích thú với những hộp sushi "Tôi yêu Việt Nam" tại một chi nhánh của hệ thống AEON tại TP Hồ Chí Minh. 

Check list 8 quán cà phê “đu trend” cờ đỏ sao vàng tại TP.HCM và Hà Nội bạn không thể bỏ qua dịp lễ 30/4

Lễ lớn mà ở nhà thì hơi phí, các “đồng chill” lên đồ “đỏ đỏ vàng vàng” rồi làm ngay tour sống ảo tại những quán cà phê đang trang trí rực rỡ tinh thần tự hào dân tộc dưới đây thôi nào!

Đề xuất