Lễ hội đền Cổ Loa - tưởng nhớ công ơn của vua An Dương Vương

Lễ hội đền Cổ Loa diễn ra nhằm giáo dục nhân dân truyền thống "uống nước nhớ nguồn". Đây là một trong những lễ hội lớn dịp đầu năm không nên bỏ lỡ trong hành trình khám phá Hà Nội. 

Quynh Anh
Quynh Anh 08/02
Theo dõi

Lễ hội đền Cổ Loa diễn ra vào ngày bao nhiêu tháng Giêng?

Đền Cổ Loa (đền An Dương Vương hoặc đền Thượng) tọa lạc ở xã Cổ Loa, huyện Đông Anh, Thủ đô Hà Nội. Đền là nơi thờ tự vua An Dương Vương - người lập nên đất Âu Lạc - nhà nước thứ hai trong lịch sử nước ta. 

Theo Đại Việt sử ký toàn thư, vua An Dương Vương trị vì từ năm 257 đến năm 208 TCN. Còn theo Sử ký Tư Mã Thiên thì niên đại chính xác của vua An Dương Vương là từ năm 208 đến năm 179 TCN. Sau khi ông mất được lập đền thờ tại Thành Cổ Loa. Hiện nay, nơi thờ tự vua An Dương Vương là một trong những ngôi đền linh thiêng bậc nhất tại Thủ đô Hà Nội.

Đền Cổ Loa là nơi lưu giữ biết bao giá trị lịch sử từ thời vua An Dương Vương. Tương truyền, ngày mùng 6 tháng Giêng là ngày vua An Dương Vương nhập cung. Sau đó 3 ngày là ngày 9 thì vua lên ngôi và mở hội khao toàn bộ lực lượng quân binh. Nhân dịp này, người dân cũng tổ chức lễ hội ăn mừng. Lễ hội đền Cổ Loa cũng xuất hiện từ đây và được nhân dân trong vùng gìn giữ cho đến tận bây giờ. 

Hằng năm, cứ sau dịp tết cổ truyền của dân tộc, vào ngày mùng 6 tháng Giêng, nhân dân vùng Bát xã (Đài Bi, Sàn Dã, Cầu Cả, Mạch Tràng, Văn Thượng, Thư Cưu, Cổ Loa, Xép) cùng thờ cúng vua An Dương Vương sẽ tấp nập chuẩn bị lễ vật để tổ chức Lễ hội đền Cổ Loa. Lễ hội bắt đầu từ sáng sớm ngày mùng 6 cho đến ngày 16 tháng Giêng. 

le-hoi-den-co-loa-co-gi-dac-sac-0-1622
Lễ hội đền Cổ Loa được tổ chức từ mùng 6 tháng Giêng nhằm tưởng nhớ công ơn của vua An Dương Vương

Theo truyền thống, lễ hội đền Cổ Loa sẽ được tổ chức theo thứ tự như sau:

- Ngày mùng 6 tháng Giêng là ngày diễn ra chính thức của lễ hội, được tổ chức tại làng Cổ Loa và đền thượng với sự góp mặt của 7 làng còn lại: Sằn Giã, Mạch Tràng, Đài Bi, Cầu Cả, Ngoại Sát, Thư Cưu, Văn Thượng.

- Ngày mùng 8 là lễ hội Văn Thượng

- Ngày mùng 9 lễ hội làng Ngoại Sát và làng Đài Bi

- Ngày mùng 10 lễ hội làng Mạch Tràng

- Ngày 11 lễ hội làng Cầu Cả

- Ngày 13 lễ hội làng Sằn Giã

- Ngày 16 lễ hội làng Thư Cưu.

Lễ hội đền Cổ Loa được lưu giữ và tổ chức hằng năm nhằm giáo dục nhân dân về truyền thống "uống nước nhớ nguồn" cũng như bảo tồn những hoạt động văn hóa di sản xưa. Lễ hội đền Cổ Loa là một trong những lễ hội lớn không nên bỏ lỡ trong hành trình du xuân, khám phá nét đẹp của Hà Nội - Thăng Long ngàn năm văn hiến.

Những hoạt động đặc sắc trong lễ hội đền Cổ Loa

Lễ hội đền Cổ Loa là hoạt động đặc sắc thu hút du khách đam mê tìm hiểu về văn hóa và lịch sử của đất nước. Lễ hội đền Cổ Loa là sự kiện lớn đối với nhân dân 8 cụm làng quanh đền chính vì thế, công tác chuẩn bị được quan tâm đặc biệt. 

le-hoi-den-co-loa-co-gi-dac-sac-1-1626
Tầm quan trọng của lễ hội đền Cổ Loa với người dân Đông Anh được thể hiện qua câu nói: “Chết bỏ con bỏ cháu, sống không bỏ mùng 6 tháng Giêng”

Cụ thể, sau Tết Nguyên đán, nhân dân trong vùng sẽ bầu người giữ "sạch cỏ - đỏ hương" tại đền Cổ Loa và am công chúa Mỵ Châu, còn được gọi là Quan Đám hoặc Thủ Từ. Vào khoảng đầu tháng Chạp hằng năm, hội đồng Bát Xã sẽ họp để phân công công việc, chuẩn bị tài chính dựa trên hương ước của làng, quy định của xã, tuyển chọn người rước kiệu, chuẩn bị đồ lễ và lên kế hoạch cho cả buổi lễ. Năm "Phong đăng hòa cốc" sẽ là một lễ hội rất lớn ở làng Cổ Loa.

Lễ hội đền Cổ Loa cũng giống như các lễ hội khác sẽ hai phần rõ rệt là phần lễ và phần hội:

Phần lễ trang nghiêm

Lễ rước kiệu vào đền Cổ Loa

Phần lễ bắt đầu từ sáng sớm ngày mùng 6 tháng Giêng. Tuy nói là lễ chính diễn ra vào mùng 6 nhưng thật ra, từ ngày 14 tháng Chạp, người dân đã chuẩn bị sửa sang, dọn dẹp đền thờ. Những người được chọn khiêng kiệu phải đã phải chay tịnh từ trước đó. Người hành lễ cũng phải giữ sự thanh khiết, bịt miệng bằng vải đỏ trong lúc phong bao áo cho thần.

Từ sáng sớm ngày mùng 6 tháng Giêng, một đoàn người mặc lễ phục cầm cờ quạt, tàn, lọng đình, dẫn đầu là chủ lễ mặc áo thụng xanh, đội mũ tế đến nhà ông diễn văn rước bản văn ra đền. 8 làng trong cụm "Bát Xã" đưa đám rước đến đầu làng Cổ Loa thì có người ra nghênh đón và đưa vào đền Cổ Loa. 

le-hoi-den-co-loa-co-gi-dac-sac-2-1630
Một số hình ảnh trong lễ rước kiệu đền Cổ Loa

Phía bên ngoài đền Cổ Loa đã được đặt sẵn ngựa hồng, ngựa bạch làm bằng gỗ đứng hầu hai bên. Dọc hai bên đường đi vào có cắm cờ quạt và các bộ vũ khí thờ cúng. Trước hương án có bày các loại vũ khí như cung, tên, kiếm, nỏ và trải một hàng chiếu để làm chỗ cúng vái thần. Cuộc tế được thực hiện trên nền nhạc phường bát âm. Sau khi thực hiện xong cuộc tế, người dân có thể lần lượt vào làm lễ.

Phần lễ rước thần

Dẫn đầu đoàn rước thần là người cầm cờ quạt đến long đình và các lộ lộ bát bửu. Ngay sau đó là phường bát âm và các quan đội mũ tế áo phụng trong tay bưng vũ khí của nhà vua. Tiếp đó là các chức sắc và trai đinh trong làng khiêng long đình có bài vị của vua. "Bát Xã" lần lượt rước kiệu của mình một cách thận trọng và chậm rãi. Đoàn rước được nối dài trong tiếng đàn sáo tưng bừng của lễ hội.

le-hoi-den-co-loa-co-gi-dac-sac-3-1633
Các nghi lễ trong lễ hội đền Cổ Loa được diễn ra hết sức trang trọng

Đoàn rước thần di chuyển từ đền Cổ Loa vòng qua giếng Ngọc rồi theo đường chân thành Nội đến đình Ngự Triều. Sau đó mỗi kiệu có 4 trai đinh cầm cờ đại vừa đi vừa múa. Tới ngã tư ở cửa điếm làng Cổ Loa, kiệu làng nào quay về làng ấy. Riêng kiệu của làng Cổ Loa thì quay lại đình Ngự Triều và làm lễ thần tiếp theo. 

Phần lễ chính đến đây cơ bản là hoàn thành. Nhân dân sẽ chuyển qua phần hội.

Phần hội đặc sắc

Sau khi kết thúc phần lễ đầy trang nghiêm, nhân dân "Bát Xã" và du khách thập phương sẽ bước vào phần hội với nhiều trò chơi dân gian hấp dẫn:

Các hoạt động nghệ thuật trong lễ hội đền Cổ Loa

Trong lễ hội đền Cổ Loa có phần múa rối nước, hát quan họ ở giếng Ngọc giữa làng. Những người biết hát trong làng chia làm các phe nam, nữ đi trên thuyền rồng hát đối đáp qua lại. Các liền anh liền chị hát đối nhau và không cần nhạc. Du khách tham dự lễ hội đền Cổ Loa cũng có thể hòa chung không khí, thử biến mình thành liên anh hoặc liền chị.

Đến với lễ hội đền Cổ Loa, du khách còn được xem tuồng Mỵ Châu, Trọng Thủy. Vở tuồng này chắc hẳn không còn xa lạ gì với người dân Việt Nam nhưng được diễn lại nhằm nhắc đến thế hệ sau về việc nâng cao cảnh giác để không lâm vào tình cảnh vừa đáng thương vừa đáng trách như Mỵ Châu.

Hòa mình vào các trò chơi dân gian

Đối với nhân dân "Bát Xã" việc tổ chức các trò chơi dân gian sẽ giúp họ có thêm nhiều hoạt động gắn kết, có thêm nhiều niềm vui trong dịp năm mới. Có rất nhiều trò chơi dân gian được tổ chức trong lễ hội đền Cổ Loa nhưng được hưởng ứng nhiều nhất có lẽ là trò chơi cờ người, đấu vật và bắn nỏ.

Trò chơi cờ người mang đậm bản sắc dân tộc Việt. Thành phần tham gia gồm 16 nam và 16 nữ chia làm 2 đội để đấu với nhau. Trò chơi diễn ra trong không khí náo nhiệt của tiếng trống liên hồi và cờ lọng bay phấp phới. 

le-hoi-den-co-loa-co-gi-dac-sac-4-1634
Cờ người là một trong những trò chơi dân gian hấp dẫn ở lễ hội đền Cổ Loa

Trò chơi đấu vật cũng tạo nên sự thích thú cho du khách và nhân dân trong vùng. Từ xưa nhân dân trong vùng chủ yếu làm nông và đòi hỏi sự cường tráng từ các đấng nam nhi, vì thế đấu vật ra đời như một môn thể thao. Đâu vật giúp thanh niên thêm cường tráng, có lòng dũng cảm để lao động, giữ làng, giữ nước. Đấu vật cứ thế dần trở thành một truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta. Những đô vật lên sân khấu trong sự reo hò cổ vũ của mọi người cùng tiếng trống tiếng khua, họ cởi trần đóng khố và sau một hồi khua chân múa tay thì bắt đầu vật ngửa đối thủ để giành chiến thắng.

Trò chơi bắn nỏ được xem là điểm nhấn của lễ hội đền Cổ Loa. Nỏ là vũ khí gắn liền với sự tích thành Cổ Loa nên ai cũng muốn thử chinh phục nỏ thần. Nỏ tuy nhỏ nhưng lại rất khó bắt trúng mục tiêu vậy nên cần có sự tập luyện lâu dài mới có thể thành thục trong việc chinh phục nỏ thần.

Những ngày diễn ra lễ hội, đền Cổ Loa tấp nập du khách thập phương đến tham quan, vãn cảnh, tìm hiểu lịch sử và hòa mình trong các trò chơi dân gian. Đây là một trong những lễ hội nhất định không nên bỏ qua vào dịp đầu năm khi đến với Thủ đô Hà Nội.

Xem thêm: Linh thiêng đền Cổ Loa - Nơi lưu giữ hai bảo vật quốc gia

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Bài mới

Vẻ đẹp cổ tích của rừng Sa Mu trên đỉnh Tà Xùa

Nằm ẩn mình giữa triền núi hùng vĩ của Tà Xùa, khu rừng nguyên sinh Sa Mu hiện ra như một chốn cổ tích khiến ai cũng bị mê hoặc. 

Quynh Anh
Quynh Anh 2 ngày trước
Lạc bước trong rừng tràm xanh mướt đẹp như cổ tích ở Cam Lâm

Khu rừng tràm xanh mướt ở xã Cam Lâm (tỉnh Khánh Hòa) đang là điểm check-in được du khách yêu thích. Ai đến đây cũng mê mẩm vẻ đẹp tựa như cổ tích. 

Mai Anh Nguyễn
Mai Anh Nguyễn 3 ngày trước
Gợi ý 6 làng chài thanh bình rất đáng khám phá khi đến Khánh Hòa

Khánh Hòa không chỉ sở hữu những bãi biển đẹp mà còn có nhiều làng chài ven biển thanh bình, mang đậm nét văn hóa truyền thống địa phương. Dưới đây là 6 làng chài mà bạn có thể ghé thăm. 

Mai Anh Nguyễn
Mai Anh Nguyễn 4 ngày trước
Cứ ngỡ đang ở Nhật Bản nhưng hóa ra lại là Huế mộng mơ

Ngoài vẻ đẹp cổ kính của các lăng tẩm thời nhà Nguyễn, Huế thương còn khiến du khách mê đắm với vẻ đẹp mộng mơ của bãi cỏ ven bờ sông Hương. Vẻ đẹp ấy được dân mạng ví như khung cảnh ở Nhật Bản. 

Mai Anh Nguyễn
Mai Anh Nguyễn 6 ngày trước
Ở TP. HCM có bãi biển hoang sơ, lúc ẩn lúc hiện, muốn chiêm ngưỡng phải canh giờ

Tọa lạc ở đặc khu Côn Đảo (TP. HCM), Bãi Nhát là bãi biển còn giữ được nguyên vẹn vẻ hoang sơ với hoàng hôn siêu đẹp. Nơi đây từng được tờ News (Úc) đưa vào danh sách "6 bãi biển hoang sơ nhất châu Á".

Mai Anh Nguyễn
Mai Anh Nguyễn 7 ngày trước
Làng chài chỉ có điện 4 tiếng/ngày ở Nha Trang đã đốn tim những du khách trẻ như thế nào?

Trái với phố biển Nha Trang sôi động, Bích Đầm "đốn tim" du khách bởi những trải nghiệm hoang sơ, đời sống làng chài bình dị, nhiệt thành, mến khách. 

Siu Puông - Thác nước linh thiêng giữa rừng già Quảng Ngãi

Siu Puông là thác nước 7 tầng vắt ngang rừng già Quảng Ngãi như một dải lụa trắng. Thác nước này được người Xơ Đăng xem như nơi trú ngụ của thần linh.

Rực rỡ sắc màu chào đón 'sinh nhật quốc gia' ở một quán cà phê Hà Nội

Nhiều vị khách đã vượt hàng chục cây số để đến "check-in" tại một quán cà phê ở Hà Nội được trang trí rực rỡ sắc màu cờ đỏ sao chào mừng kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9. 

Có một làng chài 'vô danh trên bản đồ du lịch' sở hữu biển xanh, cát trắng đẹp mê mẩn

Làng chài Mũi Trọ chính là điểm đến "vô danh trên bản đồ du lịch" của tỉnh Lâm Đồng (mới). Nơi đây sở hữu vẻ đẹp hoang sơ, bình yên và lôi cuốn, trở thành điểm đến lý tưởng cho những chuyến đi chữa lành. 

Bên trong Nhà thờ Lớn Hà Nội có gì?

Hãy cùng theo chân Vương Lộc khám phá không gian thanh tịnh, cổ kính và kiến trúc tinh xảo bên trong Nhà thờ Lớn Hà Nội. 

Khám phá Khánh Hòa: Những 'tọa độ' ít người biết bên rìa phố biển

Nha Trang là điểm đến quen thuộc của du lịch Khánh Hòa. Nhưng nếu bạn muốn tìm về sự hoang sơ, bình yên thì đừng bỏ qua những điểm đến dưới đây nhé.

Hòa Bắc - 'Tọa độ trú ẩn' thơ mộng của giới trẻ Đà thành

Không resort sang trọng, không nhà hàng kiểu cách, Hòa Bắc níu chân du khách bằng sự mộc mạc, trong lành. Nơi đây đang dần trở thành "tọa độ trú ẩn" yêu thích của giới trẻ Hà Thành. 

Đảo Vĩnh Thực - 'Hòn ngọc thô' của vùng biển Quảng Ninh: Thiên đường của hải sản giá rẻ, chỉ cách đất liền 10 phút đi tàu

Chỉ tốn 10 phút đi tàu từ Móng Cái, đảo Vĩnh Thực hiện ra như "hòn ngọc thô" của Quảng Ninh. Nơi đây có cảnh biển hoang sơ, có hải sản tươi ngon và là nơi "trốn" xịn xò cho bạn.

Mê bộ ảnh Hà Giang xanh mướt nhìn từ trên cao

Trần Trung đã kể về một Hà Giang xanh mướt thông qua những bức hình được chụp từ trên cao. Hãy cùng ngắm nhìn nhé!

Lạc lối ở đảo Tự Do: Thiên đường 2 mặt biển, đón bình minh ở vịnh Lan Hạ, chờ hoàng hôn ở vịnh Cát Ông

Đảo Tự Do (Hải Phòng) - thiên đường hoang sơ sở hữu 2 mặt biển chứa đựng trải nghiệm có một không hai đang chờ bạn khám phá: Đón bình minh ở vịnh Lan Hạ, rồi thư thái ngắm hoàng hôn ở vịnh Cát Ông.

Núi đá Chữ Thập - 'Chú voi' ngủ quên giữa lòng Đồng Nai

Giữa đồng lúa Phú Điền (Đồng Nai), núi đá Chữ Thập hiện ra như chú voi khổng lồ đang nằm ngủ. Vẻ đẹp hùng vĩ nhưng thanh bình này là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn rời xa thành phố, tìm về với thiên nhiên. 

Đề xuất