Ghế 11A có phải vị trí ngồi an toàn nhất trên máy bay?

Nạn nhân sống sót thần kỳ trong thảm họa hàng không Air India

Air India được thành lập vào năm 1932 bởi JRD Tata. Air India từng là biểu tượng của hàng không Ấn Độ. Nhưng sau khi được quốc hữu hóa vào năm 1953, hãng chìm trong nợ nần do quản lý yếu kém và cạnh tranh từ đối thủ IndiGo. 

Năm 2021, Air India lỗ lũy kế hơn 1,1 nghìn tỷ INR (khoảng 13 tỷ USD). Sang năm 2022, Tập đoàn Tata mua lại hãng với giá 2,2 tỷ USD, đánh dấu bước ngoặt quan trọng để hồi sinh.  Dưới sự quản lý của Tata Air India tập trung cải tổ toàn diện: từ đội bay, dịch vụ khách hàng đến chiến lược kinh doanh. Hãng đặt mục tiêu trở thành "hãng hàng không đẳng cấp thế giới", cạnh tranh với các "gã khổng lồ" như  Emirates hay Singapore Airlines.

Thế nhưng sự "hồi sinh" chưa được bao lâu thì Air India gặp thảm họa kinh hoàn, đó là vụ tai nạn Boeing 787 Dreamliner ngày 12/6/2025. Theo dữ liệu ban đầu, tín hiệu từ máy bay biến mấy lúc 1h38 chiều, chưa đầy 1 phút sau khi cất cánh từ sân bay quốc tế Sardar Vallabhbhai Patel (thuộc thành phố Ahmedabad). Máy bay chỉ đạt độ cao tối đa khoảng 190m, trong khi độ cao của sân bay đã khoảng 60m. Hiện chưa thể kết luận và báo cáo cuối cùng về nguyên nhân tai nạn có thể phải đến năm sau mới có. Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng có thể loại trừ nguyên nhân do lỗi sản xuất, vì máy bay đã hoạt động hơn 10 năm.

Trong thảm kịch tàn khốc của chiếc Boeing 787-8 Dreamliner, sự sống sót của một hành khách thu hút sự chú ý của cả nước. Chiếc máy bay chở 242 người bị rơi ngay sau khi cất cánh từ Ahmedabad trên đường đến London, khiến ít nhất 290 người, bao gồm người trên máy bay và trên mặt đất, tử vong. Tuy nhiên, hành khách ngồi ở ghế 11A sống sót một cách kỳ diệu.

Video ghi lại khoảnh khắc tại hiện trường cho thấy, nạn nhân có thể đứng lên đi ra khỏi máy bay và được đưa đến xe cấp cứu. Hiện vẫn chưa rõ làm thế nào nạn nhân sống sót sau vụ tai nạn thảm khốc sau khi chiếc máy bay, đang trên đường đến London, Gatwick, đâm vào ký túc xá của trường y ở vùng ngoại ô thành phố Ahmedabad của Ấn Độ và bốc cháy.

Ghế 11A ở vị trí nào trên máy bay Boeing 787-8 Dreamliner?

Sau khi thảm kịch xảy ra, du luận không chỉ quan tâm đến nguyên nhân vụ tai nạn, tình hình sức khỏe của nạn nhân duy nhất sống sót mà còn đặc biệt chú ý đến vị trí của ghế 11A trên máy bay Boeing 787-8 Dreamliner. 

Theo cấu hình máy bay, ghế 11A nằm ở hàng ghế đầu tiên của hạng phổ thông, ngay sau hạng thương gia. Đây là ghế nằm cạnh cửa sổ phía mạn trái (port) của máy bay, nằm gần phía trước hơn - "vị trí có thể góp phần vào sự sống sót của hành khách khi máy bay rơi", theo India TV News. Ghế 11A cũng nằm ngay sau cửa đóng vai trò là lối thoát hiểm trong các tình huống khủng hoảng. 

Cảnh sát địa phương đã tìm thấy hành khách ngồi ở ghế 11A khi máy bay rơi xuống tại một khu dân cư ở Gujarat. Ngay lập tức, nạn nhân được chuyển vào một bệnh viện gần đó để điều trị. Nạn nhân cho biết, anh trai của anh ngồi ở một ghế khác nhưng "không thể tìm thấy anh ấy nữa".

"Ba mươi giây sau khi cất cánh, có một tiếng động lớn và sau đó máy bay rơi. Mọi chuyện xảy ra quá nhanh", anh nói thêm.

"Khi tôi đứng dậy, xung quanh tôi toàn là xác chết. Tôi sợ hãi. Tôi đứng dậy và chạy. Có những mảnh vỡ của máy bay xung quanh tôi. Có người đã túm lấy tôi và đưa tôi vào xe cứu thương rồi đưa tôi đến bệnh viện".

Nạn nhân duy nhất sống sót được xác định là anh Ramesh, sống tại London cùng vợ và con. Anh đang trên đường trở về nhà sau chuyến thăm gia đình ở Ấn Độ thì máy bay rơi, đâm vào các tòa nhà ở thành phố Ahmedabad.

Ghế 11A có phải là vị trí ngồi an toàn nhất trên máy bay?

Ghế 11A là vị trí ngồi của hành khách duy nhất sống sót trong thảm kịch hàng không Air India. Thế nhưng trước đây vị trí này không được giới chuyên gia xếp vào nhóm an toàn nhất trên máy bay. 

Theo dữ liệu của Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA), được tạp chí Time phân tích năm 2015, cho thấy hàng ghế giữa ở phần đuôi máy bay có tỷ lệ tử vong thấp nhất (28%) trong các vụ tai nạn. Cụ thể:

- Ghế ở phần đuôi máy bay có tỷ lệ tử vong trung bình là 32%.

- Ghế ở phần giữa máy bay có tỷ lệ tử vong là 39%.

- Ghế ở phía trước máy bay có tỷ lệ tử vong là 38%.

Tuy nhiên, kết luận này cũng không chính xác tuyệt đối. Bởi khả năng sống sót còn phụ thuộc vào bản chất vụ va chạm và khu vực máy bay chịu tác động lớn nhất.  "Vị trí ngồi đóng vai trò quan trọng về mặt cấu trúc trong việc sống sót", Daniel Kwasi Adjekum, nhà nghiên cứu an toàn hàng không tại Đại học North Dakota, nói với Live Science. 

Ông cũng cho rằng các yếu tố động lực học trong mỗi vụ tai nạn là khác nhau, khiến việc xác định vị trí an toàn không thể áp dụng đồng loạt.

Theo nghiên cứu của Đại học Greenwich năm 2008, hành khách ngồi trong phạm vi 5 hàng ghế tính từ cửa thoát hiểm có cơ hội sống sót cao hơn di khả năng rời khỏi máy bay nhanh chóng. Trong khi đó, những ghế gần cánh máy bay được đánh giá có kết cấu bảo vệ tốt hơn, theo giáo sư Cheng-Lung Wu, Đại học New South Wales.

Dù tai nạn ngày 12/6 là vô cùng thảm khốc nhưng các chuyên gia vẫn đánh giá, hàng không là phương tiện an toàn. Theo Báo cáo An toàn hàng không 2023 của AAIB (Air Accidents Investigation Branch - Cơ quan Điều tra Tai nạn Hàng không Anh), từ năm 1989 đến nay, Anh chưa ghi nhận bất kỳ vụ tai nạn nào gây tử vong liên quan đến máy bay thương mại dân dụng. Báo cáo này cũng nhấn mạnh, hàng không thương mại từ Anh tiếp tục duy trì mức độ an toàn cao, nhờ hệ thống giám sát kỹ thuật chặt chẽ, quy trình điều tra minh bạch và năng lực phản ứng kịp thời trước các sự cố. 

Trên toàn cầu, theo dữ liệu từ Mạng lưới An toàn Hàng không (Aviation Safety Network), được nền tảng thống kê Our World in Data công bố ngày 5/6/2024, tỷ lệ tử vong trong ngành hàng không thương mại hiện ở mức 0,5 ca trên một triệu chuyến bay.

Ghế ngồi nào là an toàn nhất trên máy bay?

Khác với ghế 11A ở trên (gần đầu máy bay nhưng gần cửa thoát hiểm), trong thảm kịch rơi máy bay chở khách ở Kazakhstan khiến 38 người thiệt mạng hồi tháng 12/2024, những người còn sống sót chủ yếu ngồi ở đuôi máy bay.

Điều này khá phù hợp với nghiên cứu của Cơ quan An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ (NTSB), dựa trên những vụ tai nạn máy bay từ năm 1971 đến nay, tỷ lệ sống sót của hành khách ngồi ở phía đuôi máy bay cao hơn 40% so với hành khách khác. Nghiên cứu cũng chỉ ra vị trí kém an toàn nhất là ghế gần lối đi ở khu vực giữa hai cánh với tỷ lệ thương vong lên tới 44 %. 

Tương tự, báo cáo từ tạp chí Popular Mechanics và Time phân tích dữ liệu về những vụ tai nạn trong vòng 35 năm tính đến năm 2015 nhận thấy về mặt thống kê, số người ngồi ở phía sau máy bay thiệt mạng ít hơn vị trí khác.

Nhà nghiên cứu an toàn hàng không ở Đại học Bắc Dakota, ông Daniel Kwasi Adjekum cho biết, phần phía trước máy bay được nhiều người lựa chọn hơn, vì chúng cách xa phần động, ít gây ra tiếng ồn. Song nếu máy bay xảy ra va chạm thì đây là phần chịu tác động đầu tiên. Trong khi đó phần sau của máy bay có khả năng giữ được sự nguyên vẹn sau vụ va chạm. 

Tuy nhiên, đây chỉ là tỷ lệ chung dựa trên những vụ tai nạn máy bay đã xảy ra và có nhiều trường hợp ngoại lệ đã xảy ra. Ví dụ, chuyến bay 232 của United Airlines bị rơi ở thành phố Sioux, Iowa (Mỹ) vào năm 1989, hầu hết 184 người sống sót đều ngồi ở phần giữa máy bay.

Trong thảm họa Tenerife năm 1977, vụ tai nạn gây chết người nhiều nhất trong ngành hàng không với 583 người thiệt mạng cũng ghi nhận 61 người sống sót chủ yếu ngồi ở phía trước máy bay.

Theo nghiên cứu được công bố năm 2008 của Đại học Greenwich về việc sử dụng lối thoát hiểm sau tai nạn, những người ngồi gần lối thoát hiểm sẽ có nhiều khả năng thoát ra ngoài an toàn hơn người ngồi ở vị trí khác. Chính vì vậy, khả năng tửửvong trong tai nạn hàng không ít liên quan đến vị trí ngồi mà liên quan nhiều đến tình huống xung quanh tai nạn. Nếu đuôi máy bay chịu lực tác động lớn nhất, những hành khách ở giữa hoặc phía trước có thể sống sót tốt hơn những người ở phía sau.

Cục Hàng không Liên bang (FAA) và nhiều chuyên gia an toàn hàng không khác nhấn mạnh không có chỗ ngồi nào an toàn nhất trên máy bay.

Xem thêm: Vì sao quần legging là thứ trang phục tồi tệ không nên mặc trên chuyến bay?