Du lịch Phú Thọ: Ngược dòng thời gian về quá khứ khám phá vẻ đẹp vùng đất kinh đô Văn Lang xưa

Du lịch Phú Thọ - vùng đất tụ thủy, tụ nhân in dấu tích kinh đô Văn Lang xưa

Phú Thọ là tỉnh thuộc vùng Đông Bắc Bộ của Việt Nam với trung tâm hành chính, kinh tế, chính trị, văn hóa, giáo dục là thành phố Việt Trì (các Thủ đô Hà Nội 80km và sân bay quốc tế Nội Bài 50km về phía tây bắc). Thành phố Việt Trì nằm đối diện với huyện Ba Vì (Hà Nội) qua con sông Hồng. 

Tỉnh Phú Thọ được coi là vùng Đất Tổ cội nguồn của dân tộc Việt Nam. Trong bản ngọc phả Đền Hùng và ngọc phả làng Lâu Thượng soạn vào thời Hồng Đức (1470) có chép: "Khi tới Sơn Tây, Người thấy một vùng đất có ngàn ngọn núi quay về, vạn dòng sông tụ lại, thảy đều quay về Nghĩa Lĩnh. Vua nhận ra đất này là đất tốt liền chọn làm Kinh đô, cho dựng chính điện trên núi Nghĩa Lĩnh. Phía ngoại vi cho lập đô thành Phong Châu từ Nghĩa Lĩnh tới Phù Khang và tới các xã Lâu Thượng, Lâu Hạ, Thanh Miếu, Việt Trì, Bạch Hạc... Người đổi tên nước Văn Lang. Nước Văn Lang phía nam giáp với Hồ Tôn, phía đông giáp với Nam Hải, phía tây giáp với Ba Thục và phía Bắc giáp với hồ Động Đình". Từ Nghĩa Lĩnh đến Bạch Hạc, thời Hùng Vương cho dựng 50 lâu đài, cung điện.

Trong nhiều ngọc phả, sử sách và các nhà khoa học xác nhận, đây là vùng đất tụ thủy, tụ nhân - vùng đất nằm giữa ba sông lớn: Sông Hồng, sông Lô, sông Đà và ba trái núi thiêng: Núi Nghĩa Lĩnh, núi Ba Vì, núi Tam Đảo, chính là trung tâm của nhà nước Văn Lang xưa. Không có nơi nào lại có nhiều địa danh, di tích, truyền thuyết về thời tiền sử, thời đại nhà nước Văn Lang như ở thành phố Việt Trì. Việc tìm ra khu mộ táng và hàng loạt hiện vật khảo cổ ở di tích Làng Cả đã chứng minh, từ thời Hùng Vương đã có một bộ dận dân cư đông đúc sống ở Việt Trì.

Bên cạnh đó còn có truyền thuyết, xã Trưng Vương (hay Lâu Thượng) xưa có Lâu Thượng là nơi Vua Hùng bàn việc với các lạc hầu, lạc tướng. Nơi này xưa kia có 12 lâu đài, cung điện. Xã Sông Lô (xưa là Lâu Hạ) là nơi ở của các nàng Mỵ Nương. Các công chúa như Tiên Dung, Ngọc Hoa đã từng sống ở đây để trồng dâu, nuôi tằm, dệt cửi... 

Ở Việt Trì còn di tích bãi luyện tập quân, bãi tập võ và rừng Cấm - nơi nhà vua đi săn bắn trong những ngày rảnh rỗi. Ở khu vực xã Minh Phương - Vân Cơ có hồ Thủy Quân, có đồi Mả Vương, rừng rước vua. Nông Trang là nơi có kho lương của các vua Hùng. Minh Nông, Gia Cầm (xưa là Kẻ Lú) là nơi Vua Hùng dạy dân cấy lúa. Tân Dân có Giếng Rùng là nơi nhà vua từng rửa chân, có miếu là Vũ thờ bà Vũ Thị Hiền (em dâu vua Hùng thứ nhất). Khu vực Cát Tiên là nơi có đền thờ Thủy Tổ Quốc Mẫu (thân mẫu của vua Lạc Long Quân), có đồi Kén Rể là nơi diễn ra cuộc tranh tài giữa Sơn Tinh - Thủy Tinh. Vùng Thọ Sơn có di chỉ làng Cả nổi tiếng thế giới, nơi chế tạo dụng cụ và vũ khí bằng đồng của các vua Hùng. Thanh Miếu là nơi thờ tự của nhà vua, ngày xưa có cả trường học. Bến Gót có Hoa Long Tự - địa danh từng chứng kiến việc đặt tên cho 100 người con của Mẫu Âu Cơ. Bạch Hạc là nơi có thần Tam Giang, có đền Long Đài, nơi trấn giữ phía đông kinh đô Văn Lang của Đông Hải đại vương, hoàng tử thứ 25 của vua Hùng thứ 18. Mỗi làng, phố ở vùng Đất Tổ đều in dấu tích địa danh, truyền thuyết trong thời đại Hùng Vương. 

Sinh thời, Thủ tướng Phạm Văn Đồng từng nói: "Truyền thuyết dân gian thường có một cái lõi là lịch sử, mà nhân dân qua nhiều thế hệ đã lý tưởng hóa, gửi vào đó tâm tình thiết tha của mình cùng với thơ và mộng". Cái lõi của lịch sử hiện nay ngày một rõ nét, việc lưu giữ, truyền tải giá trị truyền thống dân tộc đã và đang được tỉnh Việt Trì phát huy thông qua chương trình du lịch Phú Thọ với các sản phẩm: Du lịch văn hóa; Du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, vui chơi giải trí; Du lịch cộng đồng; Du lịch nông nghiệp, nông thôn; Du lịch học đường... Tất cả các sản phẩm du lịch đều dựa trên các giá trị văn hóa đặc sắc của vùng Đất Tổ từ ngàn đời nay.

Con người Phú Thọ: Thân thiện và quyết giữ gìn bản sắc văn hóa đặc trưng của Đất Tổ

Phú Thọ là nơi sinh sống chủ yếu của dân tộc Kinh. Theo điều tra dân số ngày 1/4/2019, cộng đồng người Kinh ở Phú Thọ là 1.214.162 người (chiếm 83%). Bên cạnh đó, Đất Tổ cũng là nơi sinh sống của cộng đồng dân tộc Mường, Dao, Sán Chay. 

Con người Phú Thọ được đánh giá là hiền lành, thân thiện, chịu thương, chịu khó. Người Phú Thọ đặc biệt rất mến khách, luôn niềm nở đón chào khách thập phương và luôn giúp đỡ nhau trong cuộc sống. 

Các dân tộc sinh sống trên mảnh Đất Tổ Phú Thọ luôn nỗ lực sát cánh cùng nhau để bảo tồn, duy trì những văn hóa truyền thống của thời đại Hùng Vương. Nhờ công sức của nhân dân địa phương mà Hát Xoan Phú Thọ và Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể. Hiện nay, người dân đang nỗ lực phối hợp với chính quyền địa phương để đẩy mạnh du lịch Phú Thọ, đưa những giá trị văn hóa truyền thống đến gần với du khách thập phương.

Thời tiết và thời điểm lý tưởng để đi du lịch Phú Thọ

Phú Thọ nằm trong vùng khí hậu cận nhiệt đới ẩm, nên 4 mùa xuân, hạ, thu, đông rất rõ rệt. Mùa đông thì lạnh và khô. Nhiệt độ trung bình năm là 23.4 độ C:

- Mùa nóng kéo dài trong 4,7 tháng, từ ngày 1 tháng 5 đến ngày 22 tháng 9, với mức nhiệt trung bình hàng ngày cao nhất lên đến hơn 31°C.

- Tháng nóng nhất trong năm ở là tháng 6, khi nhiệt độ trung bình cao nhất đạt 34°C và trung bình thấp nhất là 26°C.

- Mùa mát hơn kéo dài trong 2,6 tháng, từ ngày 9 tháng 12 đến ngày 26 tháng 2, với nhiệt độ cao trung bình dưới 23°C.

- Tháng được xem là lạnh nhất trong năm là tháng 1, khi nhiệt độ trung bình thấp nhất là 14°C và trung bình cao nhất là 20°C.

Mùa xuân ở Phú Thọ được đánh giá là thời điểm tuyệt vời nhất trong năm, nhiệt độ dao động từ 20 độ C đến 28 độ C, trời trong xanh, ít mây, nắng ấm. Du lịch Phú Thọ được xem là rực rỡ nhất vào mùa xuân. Đây là thời điểm khí hậu rất dễ chịu, là mùa lễ hội để du khách thực hiện các chuyến đi hành hương, chiêm bái đền Hùng cùng các đền, chùa, di tích lịch sử ở Đất Tổ. Mùa du lịch của Phú Thọ thường kéo dài từ Tết cho đến hết tháng 3 âm lịch hằng năm.

Gợi ý một số dịch vụ nên đặt trước khi đi du lịch Phú Thọ vào mùa lễ hội

Phú Thọ là vùng đất cổ, nơi phát tích của dân tộc ta. Mỗi tên đất, tên làng, tên sông ở vùng đất này đều gắn liền với những kỳ tích của thời dựng nước và giữ nước. Vậy nên, nhắc đến Phú Thọ là nhắc tới truyền thống cội nguồn của người Việt, dân tộc Việt Nam. Chính vì thế, cứ vào dịp đầu năm - mùa lễ hội Đền Hùng du khách thập phương lại cùng nhau trở về Đất Tổ để hành hương, tỏ rõ lòng biết ơn đến các bậc tiền nhân. Đồng thời cũng để chiêm bái di tích lịch sử, văn hóa của thời kinh đô Văn Lang. Do lượng khách đổ về vào mùa xuân (khoảng từ Tết âm cho đến tháng 3 âm lịch) rất đông nên Người Du Lịch khuyến nghị du khách nên đặt trước một vài dịch vụ như: địa điểm lưu trú, xe di chuyển, địa điểm ăn uống...

Đặt vé xe

Muốn đến Đất Tổ Phú Thọ, du khách có thể di chuyển theo đường bộ hoặc đường sắt. Xe khách từ Hà Nội về Phú Thọ có rất nhiều, xuất phát từ bến xe Mỹ Đình. Cứ cách khoảng 30 phút đến 1 tiếng sẽ có một chuyến. Vì thành phố Việt Trì là trung tâm du lịch của Phú Thọ nên du khách nên lựa chọn xe ô tô về đến thành phố. Đặc biệt là vào các dịp lễ tết cao điểm, du khách nên tìm hiểu về các nhà xe trước, lấy số điện thoại và đặt vé trước.

Bên cạnh đó, du khách cũng có thể đi Phú Thọ bằng đường sắt. Nếu di chuyển từ thủ đô Hà Nội đến Phú Thọ, du khách nên đặt vé trước, nhất là vào mùa lễ hội và cuối tuần. 

Đặt nơi lưu trú

Như đã chia sẻ, thành phố Việt Trì là trung tâm du lịch, cũng là hơi tụ hội nhiều điểm lưu trú. Vì thế, du khách nên chọn điểm lưu trú đầu tiên ở Việt Trì. Tại thành phố này có nhà nghỉ, khách sạn để du khách lưu trú. Tuy nhiên, nếu vào mùa lễ hội, du khách không đặt trước thì dễ dẫn đến tình trạng hết phòng hoặc phòng bị đẩy giá cao.

Để lưu trú tại Phú Thọ, du khách có thể ưu tiên các phương án đặt phòng:

- Đặt phòng ở khu vực trung tâm thành phố Việt Trì: Nơi đây có nhiều khách sạn lớn, nhỏ với nhiều mức giá khác nhau tùy theo nhu cầu và túi tiền khách hàng.

- Du khách cũng có thể lưu trú tại các homestay ở một số điểm du lịch như: Khu du lịch suối khoáng nóng Thanh Thủy, Đền Hùng, vườn quốc gia Xuân Sơn... 

Đặt quán ăn

Trung tâm ẩm thực của Phú Thọ có lẽ ở thành phố Việt Trì, vì thế, nếu lưu trú ở thành phố thì du khách có thể dễ dàng thưởng thức các món ăn đặc sản. Tuy nhiên, nếu lưu trú xa hơn thì du khách nên đặt trước nhà hàng, quán ăn để hạn chế tối đa rủi ro đi quãng đường xa đến nhà hàng hết bàn hoặc đóng cửa. Nhất là vào mùa xuân, khi du khách thập phương đổ về du lịch Phú Thọ đông sẽ thường xuyên xuất hiện tình trạng kín bàn, kín khách ở các nhà hàng...

Gợi ý cách di chuyển đến Phú Thọ Thuận tiện nhất

Cung đường và phương tiện di chuyển đến Phú Thọ

Phú Thọ là tỉnh nổi tiếng với du lịch hướng về cội nguồn, song tỉnh này lại chưa có sân bay nên du khách muốn du lịch Phú Thọ thì chỉ có thể lựa chọn các phương tiện như: Ô tô khách, tàu hỏa, ô tô cá nhân hoặc xe máy. Để việc di chuyển đến Phú Thọ dễ dàng nhất, Người Du Lịch xin phép gợi ý việc đi lại như sau:

Máy bay

Đối với du khách quốc tế và du khách ở các tỉnh xa (miền Trung, miền Nam) thì nhất thiết phải di chuyển bằng máy bay đến sân bay quốc tế Nội Bài. Sau khi xuống sân bay, du khách có thể đặt xe khách hoặc taxi để di chuyển đến thành phố Việt Trì. Từ sân bay Nội Bài đến thành phố Việt Trì khoảng 50km.

Tàu hỏa

Đi du lịch Phú Thọ bằng tàu hỏa là một trong những lựa chọn di chuyển rất hấp dẫn mà bạn nên thử một lần trong đời. Du khách có thể di chuyển từ ga Hà Nội đến ga Việt Trì. Sau đó, du khách đặt taxi về nhận phòng nghỉ ngơi và bắt đầu chuyến tham quan của mình.

Xe khách

Xe khách là phương tiện phổ biến nhất để di chuyển từ Thủ đô Hà Nội lên thành phố Việt Trì và các huyện trong tỉnh Phú Thọ. Nếu du khách thực hiện chuyến đi du lịch Phú Thọ tự túc thì có thể lựa chọn phương tiện xe khách để tiết kiệm chi phí. Xe khách Hà Nội - Phú Thọ chạy liên tục nên có thể dễ dàng mua vé, bắt xe tại bến xe Mỹ Đình. Chi phí dao động từ 60.000 - 120.000 đồng/lượt.

Xe ô tô cá nhân hoặc xe máy

Vì tỉnh Phú Thọ chỉ cách Thủ đô Hà Nội khoảng 90km nên du khách cũng có thể lựa chọn di chuyển bằng phương tiện cá nhân như ô tô con hoặc xe máy. Vào thời điểm mùa xuân, thời tiết Phú Thọ rất dễ chịu nên việc di chuyển bằng các phương tiện cá nhân cũng khá thuận lợi.

Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, du khách nên tìm hiểu trước về các cung đường đi và nên chọn người lái cứng nghề. Như vậy mới đảm bảo được chuyến đi an toàn, vui vẻ.

Gợi ý các phương tiện di chuyển tại Phú Thọ

Phú Thọ là tỉnh trung du miền núi nhưng đường đi khá thuận lợi, không có quá nhiều dốc quanh co như cách tỉnh Lào Cai, Lai Châu, Điện Biên... vì thế, du khách thực hiện chuyến du lịch Phú Thọ có thể di chuyển tự túc bằng cách thuê xe ô tô hoặc xe máy:

Thuê ô tô

Tại thành phố Việt Trì có nhiều điểm cho thuê ô tô tự lái. Du khách trước khi đến Việt Trì có thể lên internet tra cứu các điểm cho thuê, liên hệ đến đơn vị cho thuê để tìm hiểu và đặt cóc phương tiện mà mình mong muốn thuê. Việc thuê ô tô di chuyển quanh các điểm tham quan ở Phú Thọ sẽ phù hợp với chuyến đi dành cho nhóm hoặc gia đình. 

Thuê xe máy

Xe máy là phương tiện di chuyển phổ biến ở Phú Thọ. Du khách có thể lựa chọn phương tiện này cho việc di chuyển từ họ nọ sang huyện kia. Đáng nói, giá thuê xe máy khá rẻ, phù hợp với túi tiền của mọi đối tượng. Thêm nữa, vào mùa lễ hội, di chuyển bằng xe máy là một ưu thế...

Những "tọa độ" không thể bỏ lỡ khi đi du lịch Phú Thọ

Mùa xuân năm 2025, nếu bạn muốn thực hiện một chuyến đi ý nghĩa về Đất Tổ Phú Thọ thì nhất định không nên bỏ qua những điểm du lịch này nhé:

Du lịch thành phố Việt Trì

Thành phố Việt Trì không chỉ là trung tâm hành chính, kinh tế, chính trị, văn hóa, giáo dục mà còn là trung tâm du lịch của tỉnh Phú Thọ. Thành phố Việt Trì cũng là điểm dừng chân đầu tiên của du khách trong chuyến du lịch Phú Thọ. Thành phố Việt Trì không quá đông đúc nhưng lại là nơi tọa lạc của nhiều điểm đến ấn tượng:

Công viên Văn Lang

Công viên Văn Lang được xây dựng nổi lên như một hòn ngọc với tổng diện tích 116 ha. Công viên bao gồm đường đi bộ quanh hồ, cầu đi bộ được thắp sáng về đêm. Công viên là nơi nhân dân địa phương và du khách tập trung để xem bắn pháo hoa mỗi dịp lễ tết. 

Bên cạnh đó, thành phố Việt Trì đã cho đi vào hoạt động tuyến phố ẩm thực Nguyễn Du với nhiều món ăn đặc sản như lẩu cá sông, thịt dê... và thậm chí cả các món Âu để phục vụ du khách quốc tế.

Khu di tích Đền Hùng

Khu di tích Đền Hùng thuộc đất Phong Châu, vốn là đất đế đô của nhà nước Văn Lang xưa. Đây là nơi thờ phụng các vua Hùng và tôn thất của nhà vua. Khu vực đền Hùng có 4 ngôi đền, 1 chùa, 1 lăng và một số công trình kiến trúc khác được bố trí hài hòa cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, linh thiêng.

Hằng năm, Đền Hùng đón đông đảo du khách nhất là thời điểm Lễ hội Đền Hùng diễn ra vào ngày 10 tháng 3 âm lịch. Hiện nay có không ít công ty tổ chức tour khám phá Đền Hùng về đêm với lộ trình: Thăm đền Lăng Sương - đồi chè Mỹ Thuận - Đền Hùng - Đền Tam Giang - Ngã ba Bạch Hạc. Chi phí cho tour này khoảng 1.500.000 đồng/người.

Đình Hùng Lô

Đình Hùng Lô tọa lạc trong làng cổ Hùng Lô, cách trung tâm thành phố Việt Trì khoảng 10 - 15 phút chạy xe, cách đền Hùng khoảng 10km về phía Đông. Tương truyền đình Hùng Lô là đất thiêng, nơi vua Hùng từng nghỉ chân trong một lần du ngoạn. Vì thế, nhân dân địa phương đã lập miếu thờ ở đây.

Trải qua hơn 300 năm thăng trầm lịch sử, đình vẫn còn nguyên vẹn giá trị về kiến trúc, văn hóa, lịch sử. Đình Hùng Lô gồm 5 gian nhà Tiền tế, Phương đình, lầu Chuông, lầu Trống và tòa Đại đình. Tất cả công trình được xây dựng bằng các loại gỗ quý như đinh, lim, sến, táu... Vào năm 1990, đình Hùng Lô được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia.

Đến chiêm bái đình Hùng Lô, du khách sẽ được tận hưởng không gian thanh bình, cảm nhận truyền thống văn hóa lâu đời mang đậm hồn quê, hồn Việt qua những lễ hội, các loại hình văn hóa dân gian, nghề thủ công truyền thống, thưởng thức các điệu hát xoan... 

Đền Tam Giang - chùa Đại Bi

Đền Tam Giang - chùa Đại Bi là khu di tích lịch sử văn hóa quốc gia tọa lạc ở phường Bạch Hạc, thành phố Việt Trì. Đền nằm bên tả ngạn nơi hợp lưu của sông Hồng, sông Lô và sông Đà, xưa nay nhân dân vẫn gọi là ngã ba Hạc. 

Đền Tam Giang - chùa Đại Bi là một "tọa độ" du lịch hướng về cội nguồn không thể không nhắc đến khi thực hiện hành trình du lịch Phú Thọ. Bởi nơi đây gắn liền với huyền thoại thời Hùng Vương đó là thần Thổ Lệnh. Ông là thần làng - thần sông Bạch Hạc có công chu du thiên hạ tìm phương thuốc quý về chữa bệnh cho muôn dân. Khi mất đi, ông lại linh ứng giúp các tướng lĩnh đánh giặc ngoại xâm giữ nước. Ông đã cùng với người anh sinh cùng bọc với mình là Thạch Khanh thi bước qua sông và thắng cuộc, được Lý Thường Minh đô đốc Phong Châu đắp tượng thờ tại Thông Thanh Quán (đền Tam Giang Bạch Hạc). Hiện nơi đây vẫn còn vết chân Thần trước đền và gót chân Thần bên Bến Gót (nay là phường Bến Gót, thành phố Việt Trì). Đền còn thờ Đức Thánh Bà Quách A Nương, một nữ tướng tài của Hai Bà Trưng có tên hiệu là Khâu Ni công chúa, một người con của vùng quê Bạch Hạc. Bà hưởng ứng lời kêu gọi của Hai Bà Trưng cùng các chị em dựng cờ khởi nghĩa đánh bại giặc Hán; thờ nhân vật lịch sử triều Trần là Chiêu Văn Vương Trần Nhật Duật, con trai thứ 6 của Trần Thái Tông đã có công thu phục chúa đạo Đà Giang trấn giữ vùng Tây bắc, lập phòng tuyến Bạch Hạc suốt 30 năm.

Chùa Đại Bi là ngôi cổ tự do Chiêu Văn Vương Trần Nhật Duật và cháu gái là công chúa Thiên Thụy xây dựng từ đời Trần (năm 1328). Trong khuôn viên chùa vẫn còn cây gạo cổ thụ và nhiều pho tượng cổ.

Du lịch huyện Cẩm Khê

Cẩm Khê là một huyện trung du của tỉnh Phú Thọ, giáp với huyện Thanh Ba, Tam Nông, Yên Lập và Hạ Hòa. Khi nhắc đến du lịch Phú Thọ thì không thể bỏ qua huyện Cẩm Khê với một số điểm đến ấn tượng:

• Căn cứ Tiên Động nằm ở xã Tiên Lương. Vào năm 1999, nơi đây được xếp hạng di tích quốc gia. Tiên Động từng là nơi bàn việc phục quốc của nhiều văn nhân như Tôn Thất Thuyết, Nguyễn Thiện Thuật, Nguyễn Cao... Đây cũng từng là căn cứ của phong trào Cần Vương thời chống Pháp.
• Khu vực Ba Vực bao gồm Vực Hạ, Vực Trung, Vực Thượng. Đứng ở trên vực núi cao ta sẽ nhìn được bao quát hết cảnh thiên nhiên với cây cối xanh mướt. Lên cao chút nữa, du khách sẽ được chiêm ngưỡng khu rừng bạch đàn rộng lớn. Đến Ba Vực, du khách còn được mục sở thị loài cua đỏ sống trong những hang dưới đáy vực. Đặc biệt, nơi đây còn có loài cây nhựa đỏ như máu mà người dân gọi là "huyết thanh".

Du lịch huyện Đan Hùng

Huyện Đan Hùng nằm ở ngã ba ranh giới giữa Phú Thọ với Tuyên Quang và Yên Bái. Đoan Hùng là "tọa độ" không thể bỏ qua khi nhắc đến các điểm du lịch Phú Thọ:

• Tượng đài chiến thắng sông Lô tọa lạc ở núi Đồn thuộc xã Chí Đám, huyện Đan Hùng. Đây là nơi lưu giữ những chiến công hiển hách, tinh thần chiến đấu anh dũng, bất khuất của quân và dân ta của trận chiến sông Lô trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp năm 1947. Tượng đài được xây dựng vào năm 1987 và đến ngày 27/09/1997, công trình này được Bộ Văn hóa, Thể thao & Du lịch công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia.

• Đồi chè Đoan Hùng gắn bó với đời sống nhân dân từ lâu đời. Đây không chỉ là kế sinh nhai mang đến thu nhập ổn định cho nhân dân mà còn địa điểm thăm quan thú vị dành cho du khách khi khám phá Phú Thọ.

Du lịch huyện Hạ Hòa

Huyện Hạ Hòa là nơi tọa lạc nhiều di sản, di tích lực sử bởi nơi đây nằm trong cái nôi của vùng đất Văn Lang xưa. Hiện nay, Hạ Hòa đang đẩy mạnh phát triển du lịch sinh thái kết hợp với các chương trình du lịch về nguồn. Dưới đây là một số điểm đến ấn tượng ở Hạ Hòa:

• Đầm Ao Châu được ví như "vịnh Hạ Long của Phú Thọ". Đầm có diện tích trên 300ha với độ sâu trung bình từ 8 đến 10m, chỗ sâu nhất là 15m. Đây là khu du lịch sinh thái được thiên nhiên ban tặng cho phong cảnh hữu tình, là điểm đến thu hút nhân dân Phú Thọ. 

• Đầm Vân Hội có diện tích trên 200ha, độ sâu từ 7m đến 8m, chỗ sâu nhất khoảng 20m. Trong lòng đầm có đến 40 đảo lớn, nhỏ mang lại nguồn lợi thủy sản to lớn với hàng trăm tấn cá, tôm thu hoạch mỗi năm. Đây còn là nơi trú ngụ của nhiều loài chim di trú. Đầm Vân Hội được thiên nhiên ưu đãi ban tặng cho nhiều lợi thế nên xứng đáng là trung tâm du lịch sinh thái tiềm năng của tỉnh Phú Thọ.

Du lịch huyện Lâm Thao

Lâm Thao là huyện vùng đồng bằng - trung du, cách thành phố Việt Trì khoảng 10km. Lâm Thao không chỉ là nơi sản xuất lương thực chính của tỉnh mà còn là cái "nôi" trọng điểm của du lịch Phú Thọ. Bởi nơi đây đất đai trù phú, khí hậu mát mẻ và có nhiều di tích lịch sử nổi tiếng. Cụ thể:

• Chùa Phổ Quang (hay chùa Xuân Lũng) tọa lạc ở xã Xuân Lũng, cách Thủ đô Hà Nội 120km. Chùa thuộc hệ phái Bắc tông, được khởi công xây dựng vào thời Trần. Hằng năm ở đây tổ chức nhiều hoạt động lễ hội văn hóa đặc sắc.

• Đền Lâm Thao là nơi thờ tự con gái Hùng Vương thứ 17 - Ngụy Vương. Cô còn có tên gọi khác là bà chúa Ót. Bà được đứng trong hàng "Tam vị chúa Mường" gồm: Chúa đệ nhất Tây Thiên; chúa đệ nhị Nguyệt Hồ; chúa đệ tam Lâm Thao. 

Du lịch huyện Phù Ninh

Huyện Phù Ninh nằm cách thành phố Việt Trì 15km, cách trung tâm Thủ đô Hà Nội khoảng 102km. Với vị trí địa lý thuận lợi này, Phù Ninh trở thành điểm duy lịch được yêu thích trên bản đồ du lịch Phú Thọ. Dưới đây là một số điểm đến nên biết ở vùng đất Phù Ninh:

• Chùa Thiên Long là nơi tổ chức các sự kiện lớn tại Công viên Tưởng niệm Thiên Đức cũng như các dịp lễ cầu an, cầu siêu hàng năm. Đây cũng từng là nơi xuất hiện Hồng Hạc và Sếu đầu đỏ về làm tổ. Chính vì thế, nơi đây được gọi là vùng đất thiêng. 

• Công viên tưởng niệm Thiên Đức là mô hình sinh thái kết hợp với tâm linh có diện tích 90 hecta, tọa lạc trên 9 quả đồi. Nơi đây được xem là long mạch đất tổ được bao quanh bởi núi Nghĩa Lĩnh, đền Hùng và dãy Tam Đảo.

Du lịch huyện Tam Nông

Tam Nông là vùng đất cổ ghi lại nhiều nét văn hóa từ thời Hùng Vương. Trải qua các thăng trầm lịch sử cùng tầng tầng lớp lớp văn hóa lâu đời cùng với sự ưu ái của thiên nhiên, Tam Nông trở thành một trong những địa điểm du lịch không thể bỏ qua khi đến Phú Thọ. Dưới đây là một số điểm đến ấn tượng của Tam Nông:

• Đền thờ Lý Nam Đế là nơi an nghỉ của vị Vương đầu tiên của nước Nam. Đến đây, du khách không chỉ được thắp hương tưởng nhớ nhân vật lịch sử mà còn được dung nạp nhiều kiến thức lịch sử hay.

• Cột cờ Hưng Hóa là một trong những cột cờ lớn nhất cả nước, được xây dựng dưới thời Minh Mạng (triều Nguyễn). Đây là di tích lịch sử có liên quan mật thiết đến cuộc khởi nghĩa của Nguyễn Quang Bích chống đối sự xâm lược của thực dân Pháp.

Du lịch huyện Tân Sơn

Huyện Tân Sơn sở hữu địa hình đa dạng từ các  thung lũng đồi núi đến các thác nước đầm lầy. Với sự đa dạng này, Tân Sơn thực sự trở thành điểm đến lý tưởng trên bản đồ du lịch Phú Thọ với các địa điểm như:

• Đồi chè Long Cốc: Đây là địa điểm không thể bỏ qua khi du lịch ở Tân Sơn. Tại đồi chè rộng lớn này, du khách được tận hưởng không khí trong lành, ngắm thiên nhiên hùng vĩ và được trải nghiệm hái chè.

• Vườn quốc gia Xuân Sơn là địa điểm du lịch hấp dẫn của Phú Thọ vào mùa hè. Một ngày tại vườn quốc gia Xuân Sơn hội tụ đủ 4 mùa: Buổi sáng mát mẻ như mùa xuân, buổi trưa nắng nóng như mùa hè, chiều về se lạnh như mùa thu và khi đếm đến trời trở lạnh như mùa đông. Đây là địa điểm lý tưởng cho du khách thích loại hình du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng.

Du lịch huyện Thanh Ba

Thanh Ba là huyện miền núi của Phú Thọ. Nơi đây sở hữu khung cảnh thiên nhiên khá thơ mộng đã góp phần làm đa dạng sản phẩm du lịch Phú Thọ:

• Núi Thắm (hay núi Đầu Rồng) có độ dài khoảng 4km chạy dọc lên khu du lịch Thanh Ba. Hiện núi Thắm vừa là điểm du lịch vừa là trung tâm kinh tế của vùng trung du Phú Thọ. Trên đỉnh núi có một ao nhỏ được gọi là ao Tiên, nước ở đây trong vắt và không bao giờ cạn.

• Chùa Bảo Sáu Linh Thiêng Cổ Tự mang đậm kiến trúc quê hương Bắc Bộ. Đây là một trong 12 ngôi chùa trên toàn quốc được Liên hiệp các tổ chức UNESCO Việt Nam vinh danh, nhằm tôn vinh các giá trị giáo dục, khoa học, văn hóa; di tích lịch sử, di sản văn hóa, vật thể, phi vật thể của nhân loại.

Du lịch huyện Thành Sơn

Thành Sơn là một huyện có địa hình phức tạp với nhiều đồi núi, sông suối và đồng bằng sông Hồng. Nơi đây có nhiều khu rừng bảo hộ quan trọng giúp bảo vệ động thực vật và bảo tồn sinh thái tự nhiên. Thành Sơn thu hút du khách bởi cảnh quan thiên nhiên hoang sơ cùng nét đặc trưng văn hóa địa phương. Thành Sơn có một số địa điểm ấn tượng như:

• Thác Mây nằm ở độ cao 50m. Thác nước chảy xuống các tảng đá hình núi tạo nên khung cảnh thiên nhiên kỳ thú. Đây là điểm lý tưởng nên đến vào mùa hè.

• Thác Vạn Mơ (thác Chòi) mang vẻ đẹp hoang sơ. Thác nước trắng xóa đổ từ trên cao xuống tạo nên vẻ đẹp mơ màng, mang đến cho du khách trải nghiệm thú vị.

Du lịch huyện Thanh Thủy

Du lịch huyện Thanh Thủy ghi danh trên bản đồ du lịch Phú Thọ bởi sở hữu nguồn nước khoáng nóng do thiên nhiên ban tặng. Nước khoáng Thanh Thủy có tác dụng chữa bệnh, tăng cường sức khỏe. Một số địa điểm du lịch không nên bỏ lỡ khi đến Thanh Thúy:

• Khu du lịch sinh thái nghỉ dưỡng Tre Nguồn: Đây là tổ hợp du lịch, khách sạn, nhà hàng, khu vui chơi giải trí ngoài trời và trong nhà, khu massage tắm khoáng, bể bơi. Du khách đến đây sẽ được trải nghiệm ngâm mình trong làn nước khoáng nóng tự nhiên, tắm bùn, tận hưởng không khí trong lành.

• Khu di tích quốc gia đền Lăng Sương tọa lạc ở xã Trung Nghĩa. Ngôi đền này gắn liền với thời đại các Hùng Vương thu hút đông đảo du khách đến chiêm bái, vãi cảnh vào dịp đầu năm và cuối năm.

Du lịch huyện Yên Lập

Huyện Yên Lập nổi tiếng thiên nhiên trù phú và ẩm thực phong phú. Khi đến du lịch Phú Thọ, du khách không nên bỏ qua một số cảnh đẹp ở Yên Lập như:

Tuyệt tình cốc Phú Thọ - Hồ Ly: Đây là hồ nước trong vắt đẹp không thua kém gì Tuyệt tình cốc Đà Lạt. 

Ngắm cảnh trên cầu sắt: Đây là cây cầu sắt bắc ngang qua hồ tại địa điểm Hồ Ly. Từ cây cầu này, du khách có thể trải nghiệm cảm giác ngắm nhìn phong cảnh từ trên cao xuống.

Đi du lịch Phú Thọ nên ăn gì?

Thành phố Việt Trì nằm ở ngã ba sông Lô, sông Hồng và sông Đà, vì thế, ẩm thực sông nước ở nơi đây rất đa dạng và phong phú. Khi dừng chân ở  Việt Trì, du khách đừng quên thưởng thức các món ăn ngon từ cá lăng sông Đà. Tương truyền, cá lăng sông Đà từng được dùng làm vật phẩm để tiến vua. Cá lăng ở nơi đây chắc thịt, ngọt, ít xương, được chế biến thành: cá lăng nướng riềng mẻ; cá lăng rang muối; nấu măng chua, trộn hành tím...

Ngoài cá lăng sông Đà, du khách đừng quên thưởng thức một số món ăn đặc sản ở các huyện du lịch trong tỉnh Phú Thọ như:

• Bánh tai: Đây là món bánh đặc sản ở thành phố Việt Trì. Bánh được làm từ bột gạo tẻ, thịt heo và một số nguyên liệu phụ khác. Bánh có hình giống như một cái tai màu trắng, khi ăn mềm dai, thơm ngon.
• Búp khoai kho: Đây là món ăn truyền thống, dân dã ở Phú Thọ. Búp khoai sau khi được sơ chế sẽ đem kho rim cùng một số gia vị. Món ăn này thơm ngon và giàu dinh dưỡng.

• Rau sắn: Rau sắn được dùng trong chế biến món ăn là phần ngọn của cây sắn (miền Nam gọi là khoai mì). Khi vào mùa, người dân Phú Thọ sẽ chọn những lá lớn vừa phải, không quá già không quá non để mang về ăn. Rau sẵn có thể được chế biến thành món canh, món xào hoặc muối chua. Hương vị thơm ngon dân dã khiến ai cũng mê.
• Thịt chua Thanh Sơn: Đây là đặc sản của người Mường được chế biến từ thịt lợn mán ướp với gia vị, thính rồi để lên men tự nhiên. Món ăn này cuốn với lá sung, chấm tương ớt hay mắm chua thì rất ngon.
• Ngoài ra, Phú Thọ còn nổi tiếng với trám, cọ (vào tháng 5, tháng 6 âm lịch). Hai loại quả này dùng để kho cá và ỏm với đường ăn rất ngon. 
• Xáo chuối: Đây là đặc sản của huyện Thanh Sơn, thường được nấu từ chuối tiêu xanh, xương sườn lợn cùng các gia vị như riềng, nước tương. Món ăn này có vị bùi ngậy và hơi chan chát.

Gợi ý lịch trình du lịch Phú Thọ

Du lịch Phú Thọ 1 ngày

Với lịch trình du lịch Phú Thọ 1 ngày, du khách có thể lựa chọn chuyến đi tham quan quanh thành phố Việt Trì hoặc chuyến hành hương về Đền Hùng. Dưới đây, Người Du Lịch xin gợi ý chuyến du lịch Phú Thọ 1 ngày với hành trình về với đền Hùng:

- 6h00: Xuất phát từ thủ đô Hà Nội theo đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai lên thành phố Việt Trì. 

- 9h30: Đến đền Hùng, làm lễ dâng hương đất tổ. Tiếp đó là tham quan Bảo tàng Hùng Vương, nghe thuyết trình về lịch sử hình thành và phát triển của nhà nước Văn Lang. 

- 12h00: Du khách nghỉ trưa, ăn cơm.

- 13h30: Sau khi leo qua hơn 200 bậc đá, du khách thắp hương tại đền Hạ, đền Trung, đền Thượng, đền Giếng và Lăng vua Hùng. 

- 16h40: Du khách kết thúc chuyến hành hương ở đền Hùng, lên xe trở lại Hà Nội.

Gợi ý lịch trình du lịch Phú Thọ 2 ngày 1 đêm

Với chuyến du lịch Phú Thọ 2 ngày 1 đêm, Người Du Lịch xin phép gọi ý đến du khách lịch trình như sau:

Ngày 1: Hà Nội - Đền Mẫu Âu Cơ - Đền Hùng

- 6h0: Xuất phát từ Hà Nội qua cao tốc Nội Bài - Lào Cai đến thành phố Việt Trì.

- 8h30: Du khách đến khu di tích lịch sử Đền Hùng, tham quan, thắp hương tại đền Hạ, đền Trung, đền Thượng, đền Giếng và Lăng Hùng Vương.

- 12h00: Du khách ăn trưa và nghỉ ngơi tại thành phố Việt Trì.

- 13h30: Du khách đến tham quan và thắp hương tại Đền Quốc Tổ Lạc Long Quân, Đền Mẫu Âu Cơ, thăm Bảo tàng Hùng Vương - nơi trưng bày hàng ngàn hiện vật liên quan đến thời Hùng Vương, thăm cây lựu niệm nơi các đồng chí Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các tỉnh thành trồng cây lưu niệm.

- 17h00: Du khách trở về nơi lưu trú, nghỉ ngơi.

- 18h30: Du khách ăn tối, đi dạo, tận hưởng không khí ở Phú Thọ.

Ngày 2: Đền Hùng - Xuân Sơn - Thanh Thủy

- 7h00: Du khách thức dậy, ăn sáng và khởi hành đến rừng quốc gia Xuân Sơn.

- 9h30: Du khách đến tham quan khu vừng nguyên sinh trên nền địa chất núi đá vôi có độ cao 700 - 1.300m so với mặt nước biển, và diện tích lên tới 15.000ha, với nhiều loài động thực vật đa dạng, phong phú. Thăm một số hang động đẹp nổi tiếng trong quần thể trên 30 hang động tại khu rừng quốc gia.

- 12h00: Du khách ăn trưa với những món ăn đặc sản của dân tộc Mường tại rừng quốc gia Xuân Sơn.

- 13h30: Du khách di chuyển đến Thanh Thủy, trải nghiệm tắm nước khoáng nóng.

- 16h30: Du khách kết thúc chuyến đi, lên xe trở về Hà Nội. 

Kinh nghiệm du lịch Phú Thọ tự túc tiết kiệm chi phí

Ngoài việc đi du lịch Phú Thọ theo đoàn, theo tour, du khách cũng có thể thực hiện chuyến đi tự túc để tiết kiệm chi phí. Nếu xuất phát từ Hà Nội, du khách có thể di chuyển bằng xe máy để tiết kiệm tiền và không phải thuê xe đi lại khi đến Phú Thọ.

Tiếp theo đó là các điểm lưu trú, nếu không quá chú trọng đến trải nghiệm cao cấp, du khách có thể chọn nhà nghỉ bình dân hoặc các homestay giường tầng để tiết kiệm. Chi phí dao động từ 200.000 - 300.000 đồng/đêm. 

Điều thứ 3 mà du khách cần quan tâm chính là lựa chọn những điểm tham quan, check in giúp tiết kiệm chi phí. Điểm đầu tiên là đền Hùng, tiếp theo là đền Mẫu Âu Cơ, sau đó đến Đầm Ao Châu... Ngoài ra, ở Phú Thọ còn nhiều điểm tham quan miễn phí mà du khách có thể đến như Đình Hùng Lô, Đền Tam Giang - chùa Đại Bi...

Cuối cùng là thưởng thức ẩm thực: Thay vì chọn các nhà hàng hạng sang, du khách có thể tìm đến các quán ăn truyền thống, các quán ăn vỉa hè. Đây là những quán lâu năm và được người dân địa phương thường xuyên ghé qua.

Và cuối cùng, đừng quan chuẩn bị đầy đủ quần áo, đồ vệ sinh cá nhân, thuốc men để có chuyến đi an toàn nhé!

Xem thêm: Du lịch tâm linh Phú Thọ: Hành hương về với cội nguồn, chạm sâu vào giá trị văn hóa Lạc Việt